Σχετικά με το νομοσχέδιο «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

Αθήνα, 9/12/2020
Αρ. Πρωτ.: 362

Προς: Την Ολομέλεια της Βουλής

ΘΕΜΑ: Σχετικά με το νομοσχέδιο «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, ίδρυση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά» στον Δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το μουσείο «Φοίβος Ανωγειανάκης» και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού»

Αύριο, Πέμπτη 9/12/2020 το πρωί συζητείται στη Βουλή το σχέδιο νόμου «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, ίδρυση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά» στον Δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το μουσείο «Φοίβος Ανωγειανάκης» και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού», το οποίο συζητήθηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής στις 4, 7 και 8/12/2020. Παρά τη συζήτηση που έγινε, καθώς και κάποιες νομοτεχνικές βελτιώσεις που κατατέθηκαν, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού επέλεξε να μην απαντήσει για μείζονα θέματα που έθεσε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ενώ χτες βράδυ κατέθεσε αιφνιδιαστικά τροπολογία με την οποία αλλάζει ολόκληρο το άρθρο 45 του Αρχαιολογικού Νόμου (Ν. 3028/02), που αφορά τη μουσειακή πολιτικής της χώρας, χωρίς να προηγηθεί καμία διαβούλευση, εντός ή εκτός του ΥΠΠΟΑ!

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ξεκαθαρίζει ότι:

Ως προς τη «Σύσταση και συγκρότηση ΔΣ του ΟΔΑΠ» (άρθρο 7 του σχεδίου νόμου): Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εξαρχής έθεσε και επέμεινε στην ex officio θεσμική εκπροσώπηση του ανώτατου υπηρεσιακού παράγοντα, του εκάστοτε Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ώστε να διασφαλίζεται, σε θεσμικό αλλά και ουσιαστικό επίπεδο, η σχέση του Οργανισμού με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, από την οποία προέρχονται άλλωστε τα έσοδά του (λειτουργία μουσείων και αρχαιολογικών χώρων). Δεν ζητήσαμε την εκπροσώπηση γενικώς κάποιου «αρχαιολόγου», απαιτήσαμε και συνεχίζουμε να απαιτούμε το 7μελές ΔΣ να έχει ex officio μέλος την κεφαλή της υπηρεσιακής ιεραρχίας της μεγαλύτερης Γενικής Διεύθυνσης του ΥΠΠΟΑ, που προΐσταται θεσμικά όλων των ειδικοτήτων που εργάζονται στην Υπηρεσία.
Ως προς το προτεινόμενο άρθρο «Μουσεία-Μακρόχρονη εξαγωγή αντικειμένων συλλογών μουσείων» (άρθρο 59 του σχεδίου νόμου – αριθμός τροπολογίας 650/23, βλ. συνημμένο). Κατόπιν των αντιδράσεων που υπήρξαν στην αρχική μορφή του άρθρου 59 του σχεδίου νόμου, χτες βράδυ κατατέθηκε στη Βουλή νέα εκδοχή του, η οποία αλλάζει συνολικά το ισχύον άρθρο 45 του Αρχαιολογικού Νόμου! Η αιφνιδιαστική αυτή ενέργεια της Υπουργού είναι εντελώς απαράδεκτη και θεσμικά και ουσιαστικά. Για ένα τέτοιο μείζον θέμα, που αφορά όλα τα Μουσεία της χώρας, δεν προηγήθηκε καμία διαβούλευση ούτε με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, ούτε με τα σωματεία του ΥΠΠΟΑ και τους εργαζόμενους στα Μουσεία. Επιπλέον, δεν υπήρχε ούτε στην ανοιχτή διαβούλευση στο opengov ούτε καν τέθηκε προς συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής! Το άρθρο 45 του Αρχαιολογικού Νόμου εφαρμόζεται από το 2002 απρόσκοπτα, ενώ είναι ήδη σε εξέλιξη η εργασία και η διαβούλευση υπηρεσιακών επιτροπών για τα κριτήρια πιστοποίησης των Μουσείων, δημόσιων και ιδιωτικών, η οποία δε λαμβάνεται υπόψη στη μορφή του άρθρου αυτού.

Είναι εύλογη η υπόνοια ότι η αιφνίδια αλλαγή του άρθρου εξυπηρετεί την κυβερνητική εξαγγελία της αλλαγής της νομικής μορφής των μεγάλων δημόσιων Μουσείων (με τη μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ με διορισμένα ΔΣ).
Επιπλέον, στη νέα μορφή του άρθρου:

Εισάγεται η πιστοποίηση των μουσείων, δημόσιων και ιδιωτικών, με μόνο τρία βασικά κριτήρια (παρ. 3), που δεν αντιστοιχούν στο σύνολο των λειτουργιών που εξυπηρετεί ένας μουσειακός οργανισμός σύμφωνα με τα διεθνή κριτήρια, ενώ ανοίγει το θέμα της διατήρησης ή μη των μουσείων σε λειτουργία (παρ. 5), με βάση τα ίδια κριτήρια. Εν ολίγοις, ανοίγει το δρόμο ώστε να πάψουν να λειτουργούν, και με τη βούλα του νόμου, τα μουσεία των Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ που δεν έχουν στηριχτεί από το ΥΠΠΟΑ ώστε να έχουν επαρκές τακτικό προσωπικό για τη λειτουργία και την εξωστρέφειά τους!
Διατηρείται η απαράδεκτη ρύθμιση για την εξαγωγή συλλογών του ελληνικού δημοσίου που βρίσκονται σε ιδιωτικά Μουσεία, για 25+25 χρόνια. Για την ρύθμιση αυτή έχουμε επιχειρηματολογήσει επαρκώς στο από 7/12/2020 Συμπληρωματικό Υπόμνημα του Συλλόγου (βλ. συνημμένο).

Είναι απαράδεκτο να επιχειρούνται αλλαγές στον συνταγματικής περιωπής Αρχαιολογικό Νόμο και να αποφασίζεται η μουσειακή πολιτική της χώρας με τροπολογίες που κατατίθενται κυριολεκτικά μέσα στη νύχτα! Για όλους τους παραπάνω λόγους, η τροπολογία αυτή πρέπει να αποσυρθεί πάραυτα, να μην ψηφιστεί και να επανέλθει η Υπουργός με νέα διάταξη, αφού αυτή τεθεί υπόψη των αρμοδίων Υπηρεσιών, των εργαζόμενων του ΥΠΠΟΑ και των Μουσείων, των σχετικών επιτροπών και με την από το νόμο οριζόμενη δημόσια διαβούλευση.

Ως προς το προτεινόμενο άρθρο «Ιδιωτική Μουσειακή Συλλογή του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης-τροποποίηση άρθρου 73 του Ν. 3028/02 (άρθρο 60 του σχεδίου νόμου), τα όσα αναφέρθηκαν από τον Σύλλογο στο από 7/12/2020 Συμπληρωματικό Υπόμνημα (βλ. συνημμένο) σε σχέση με τις αρχαιότητες που ανήκουν στο ΥΠΠΟΑ, και ιδίως αυτές που πρόκειται να εκτεθούν στο δημόσιο Μουσείο της Μεσσαράς, δεν απαντήθηκαν καν από την Υπουργό. Προκύπτει σαφέστατος κίνδυνος από την διάταξη αυτή και ζητάμε την άμεση απόσυρσή της ώστε να επανέλθει αποσαφηνισμένη μετά από διαβούλευση των αρμόδιων Υπηρεσιών και της ΕΚΙΜ.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,

Η Πρόεδρος	Η Γενική Γραμματέας
Δέσποινα Κουτσούμπα	Εύα Γιατρουδάκη