Αθήνα, 14.09.2019
Λυπηρή αλλά, δυστυχώς, εντελώς προβλέψιμη είναι η νέα ευθεία επίθεση που εξαπέλυσαν δημόσια πρόσωπα εναντίον των αρχαιολόγων και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, με αφορμή τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες για τις μοναδικές αρχαιότητες στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Όσοι, ακολουθώντας την πεπατημένη (κυρίως κύκλων που ιεραρχούν υψηλότερα το ίδιον όφελος από το δημόσιο συμφέρον), επιχειρούν για μια ακόμη φορά να αμαυρώσουν το ρόλο της αρχαιότερης υπηρεσίας του ελληνικού κράτους, καλό θα ήταν να αναλογιστούν ότι:
- στην αρχαιολογική σκαπάνη και το επιστημονικό έργο των αρχαιολόγων οφείλεται η αποκάλυψη, η ανάδειξη και η απόδοση στην κοινωνία εκατοντάδων αρχαιολογικών χώρων σε ολόκληρη την επικράτεια, με πολλαπλά και ανυπολόγιστα οφέλη για τον τόπο και τους κατοίκους του,
- στην επιμονή και τους αγώνες των αρχαιολόγων, κόντρα σε ιδιοτελή συμφέροντα κάθε λογής, διασώθηκαν ολόκληρες γειτονιές, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι και πόλεις, που αποτελούν όχι μόνο μάρτυρες του παρελθόντος αλλά και δημοφιλείς προορισμούς εκατομμυρίων επισκεπτών, Ελλήνων και ξένων,
- η υπεράσπιση της μνήμης και των μνημείων, των υλικών μαρτυριών του παρελθόντος και της ιστορίας του τόπου, αποδεικνύεται κάθε φορά με πράξεις και έργα και όχι με επικοινωνιακούς πομφόλυγες, πολιτικά συνθήματα μιας χρήσης, εφήμερες πατριωτικές κορώνες, ανεύθυνες και αντιεπιστημονικές προσπάθειες εργαλειοποίησης του παρελθόντος.
Όσοι, ελαφρά τη καρδία, επιχειρούν να αντιστρέψουν την πραγματικότητα για την πορεία των εργασιών στο Μετρό της Θεσσαλονίκης, επιρρίπτοντας ευθύνες στην Αρχαιολογική Υπηρεσία για την καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου:
- ας ανατρέξουν στις έγκαιρες προειδοποιήσεις της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, οι οποίες και αγνοήθηκαν, για την λανθασμένη χάραξη της γραμμής του Μετρό, που αναπόφευκτα θα "έπεφτε" πάνω σε σημαντικότατες αρχαιότητες,
- ας ξαναδούνε προσεκτικότερα, αντί να ψάχνουν για εξιλαστήρια θύματα, τον ρόλο που έπαιξαν διαχρονικά για την πορεία του έργου εταιρείες, σύμβουλοι και πολιτικά πρόσωπα σε θέσεις ευθύνης.
Προφανώς, η αρχαιολογική έρευνα δεν ακολουθεί τους χρόνους μιας υπουργικής ή βουλευτικής θητείας, όπως άλλωστε δεν τους ακολουθεί και η υλοποίηση ενός μεγάλου και σύνθετου δημόσιου έργου, όπως είναι το Μετρό της Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν πρόκειται περί αυτού: δεν είναι η αρχαιολογική σκαπάνη, αντίθετα, είναι οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες για ανατροπή της λύσης η οποία ήδη υλοποιείται στο σταθμό Βενιζέλου που μεταθέτουν την παράδοση του έργου για απροσδιόριστο, στην πραγματικότητα, χρόνο και με επίσης απροσδιόριστη αύξηση του κόστους!
Όσοι εισηγήθηκαν σχετικά, ορμώμενοι από δικές τους επιδιώξεις, βασιζόμενοι σε αναληθή στοιχεία και χωρίς νέες οικονομοτεχνικές μελέτες, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην πόλη και τους κατοίκους της, για την καθυστέρηση του έργου και τον κίνδυνο να καταρρεύσει ο υλοποιούμενος σχεδιασμός που θα προσφέρει στη Θεσσαλονίκη έναν μοναδικό παγκοσμίως επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο, αντάξιο του λαμπρού παρελθόντος της και συνάμα ισχυρό τοπόσημο στο παρόν και το μέλλον της.
Σε κάθε περίπτωση, ας μην έχουν καμία αμφιβολία οι επιλήσμονες και οι Επιμηθείς: οι αρχαιολόγοι, ως δημόσιοι λειτουργοί, θα συνεχίσουν να εκτελούν στο ακέραιο το καθήκον που τους ανέθεσε η πολιτεία, ακολουθώντας τους κανόνες της επιστήμης και τις συνταγματικές επιταγές. Αν όχι με θρησκευτική ευλάβεια, πάντως με υψηλό αίσθημα ευθύνης για την υπεράσπιση των μνημείων και της συλλογικής μνήμης, για την υποστήριξη του κοινωνικού σώματος και της ιστορικής του προοπτικής.