Aπόψεις του ΣΕΑ για τον Νόμο περί αυθαιρέτων

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr,www.sea.org.gr

Αθήνα, 25/4/2019

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για την τακτοποίηση αυθαιρέτων εντός προστατευόμενων από τον Ν. 3028/2002 χώρων: το ουσιώδες και το επουσιώδες για το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Σχόλιο στην τροπολογία του Ν. 4495/2017

Κατατέθηκε στις 22.4 και ψηφίστηκε την επομένη μέρα,στις 23.4, τροπολογία του Ν. 4495/2017 που αφορά την ένταξη στις διατάξεις του συγκεκριμένου νόμου των αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων που έχουν συντελεστεί εντός αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, πλησίον μνημείων, αλλά και επί μνημείων (νεώτερων) και εντός οικισμών που αποτελούν μνημεία (ακόμα και σε οικισμούς - μνημεία ενταγμένα στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO). Και αντί η τροπολογία να θεραπεύει μεγάλα προβλήματα του Νόμου σε σχέση με τις διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου Ν. 3028/2002 «Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς», όπως και ο ΣΕΑ είχε επισημάνει σε σχετική επιστολή του προς την πολιτική ηγεσία και την αρμόδια επιτροπή της Βουλής κατά την ψήφιση του Ν. 4495/2017 (επιστολή αρ. πρωτ. 478/9.10.2017, https://www.sea.org.gr/details.php?id=709), η τροπολογία ασχολείται απλώς με ρύθμιση των διαδικαστικών θεμάτων!

Έτσι παραμένουν τα σοβαρά προβλήματα του Νόμου που ο ΣΕΑ είχε επισημάνει:

Προβλέψεις για δια παντός εξαίρεση από την κατεδάφιση (στην ουσία νομιμοποίηση) αυθαίρετων κατασκευών εντός αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και επί μνημείων, καθ’ υπέρβαση της κείμενης και ισχύουσας νομοθεσίας, καθώς και την πάγια νομολογία (αποφάσεις του ΣτΕ, γνωμοδοτήσεις ΝΣΚ), που απαγορεύουν νομιμοποίηση αυθαιρέτων εντός αρχαιολογικών χώρων και επί μνημείων, και οι οποίες στηρίζονται στις συνταγματικές επιταγές προστασίας των πολιτιστικών αγαθών.
Προβλέψεις για ρύθμιση αυθαιρέτων κατασκευών(και στην ουσίανομιμοποίηση) επί εκκλησιαστικών μνημείων, χωρίς καμία έγκριση ή έλεγχο από τις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ (άρθρο 114).
Προβλέψεις για ρύθμιση αυθαίρετων κατασκευών επί Μνημείων (εκκλησιαστικών ή οικισμών που αποτελούν μνημεία) ενταγμένων στο Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, διακυβεύοντας την ένταξή τους στον συγκεκριμένο κατάλογο και με άμεσο κίνδυνο απένταξης, με επακόλουθο τον διεθνή διασυρμό της Ελλάδας, μιας χώρας που θέλει να επαίρεται για την προσφορά της στον παγκόσμιο πολιτιστικό Χάρτη.
Παραχώρηση αρμοδιοτήτων του ΥΠΠΟΑ σε επιτροπές, στις οποίες μάλιστα οι εκπρόσωποι του ΥΠΠΟΑ αποτελούν μειοψηφία. Με την τελευταία μάλιστα τροπολογία, η επιτροπή συνεδριάζει μετά την έκδοση γνωμοδότησης (;) από αρμόδιο όργανο ή υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ, έχοντας προφανώς και πρωτοφανώς δυνατότητα μη αποδοχής της γνωμοδότησης αυτής, καθ’ υπέρβαση όλων των σχετικών διατάξεων του Ν. 3028/2002. Αντίστοιχα και σε περιπτώσεις πολλαπλά χαρακτηρισμένων μνημείων, για το οποία ο Ν. 3028/2002 (άρθρο 73.12), προβλέπει ότι η αρμοδιότητα ανήκει στο ΥΠΠΟΑ, η σχετική αρμοδιότητα εκχωρείται σε επιτροπή ΥΠΕΝ-ΥΠΠΟΑ.

Πρόκειται για ένα νόμο που, μεταξύ άλλων ρυθμίσεων, έρχεται να επιβραβεύσει τις αυθαιρεσίες μειώνοντας το αναλογούν πρόστιμο κατά ποσοστό 20% (!) σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία. Συνολικότερα, αντί να υπάρχει περαιτέρω θεσμική θωράκιση των ζωνών προστασίας των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, η πίεση για εκ των υστέρων νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων μεταφέρεται πλέον στις υπηρεσίες και τα όργανα του ΥΠΠΟΑ και στην εκάστοτε κρίση τους ή ακόμα περισσότερο σε διϋπουργικές επιτροπές.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαμαρτύρεται για ακόμα μια φορά για την αντίθετη με τις επιταγές του Συντάγματος, υποβάθμιση των όρων προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας καιγια την υφαρπαγή αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών που ΥΠΠΟΑ σε ένα νόμο, που δυστυχώς προσυπογράφεται από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η Πρόεδρος

Σταματία Μαρκέτου

Ο Γ. Γραμματέας

Θεμιστοκλής Βάκουλης