ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, 6937075765, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Αθήνα, 24/10/2017
Δελτίο τύπου
Διαμαρτυρία για την καταστρατήγηση του Ν 3028/2002
στο Νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ
«Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος»
O Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αμέσως μόλις πληροφορήθηκε, την εξέταση από τη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής του σ/ν του ΥΠΕΝ «Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», ενός νόμου προς αντικατάσταση του Ν. 4178/2013, ο οποίος είχε ήδη προκαλέσει πολυάριθμα προβλήματα κατά την εφαρμογή του σε σχέση με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002, κινητοποιήθηκε και απευθύνθηκε αμέσως στους αρμόδιους Υπουργούς, στη διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, στους εισηγητές των κομμάτων και σε όλους τους βουλευτές του κοινοβουλίου. Ενημέρωσε με σαφήνεια για τα προβλήματα που παρουσίαζε το εν λόγω σ/ν, όσον αφορά την προστασία αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και μνημείων, κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για τη διασφάλιση της προστασίας των αρχαιοτήτων και κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους, για μία ακόμη φορά, να μην επιτρέψουν την διακύβευση του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας και την κατά παράβαση των συνταγματικών επιταγών διατήρηση (βλ. νομιμοποίηση) των αυθαιρέτων εντός αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και επί μνημείων.
Είναι η τρίτη φορά που σε μικρό χρονικό διάστημα η πολιτεία επιχειρεί να καταστρατηγήσει τον Αρχαιολογικό Νόμο και τη θεμελιώδη διάταξη του άρθρου 24 του Συντάγματος. Τις δύο προηγούμενες φορές, στην περίπτωση της ψήφισης του σ/ν «Νέο θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και άλλες διατάξεις» και πιο πρόσφατα με το σ/ν για το «Νέο θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και άλλες διατάξεις» του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, με παρεμβάσεις του ΣΕΑ δεν κατάφεραν να επηρεάσουν ούτε να ακυρώσουν τον Αρχαιολογικό Νόμο.
Αυτήν τη φορά όμως, παρά τις όποιες προσπάθειες και την ενδελεχή ενημέρωση εκ μέρους του ΣΕΑ, το νομοσχέδιο ψηφίστηκε ως είχε, ενώ η ίδια η Υπουργός Πολιτισμού, κατόρθωσε να ακυρώσει τον θεσμικό της ρόλο, προσθέτοντας την υπογραφή της σε νόμο που υπονομεύει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, υποβαθμίζει τις υπηρεσίες και τα θεσμικά όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και επιπλέον δημιουργεί συγκρούσεις αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε Υπηρεσίες και Συμβούλια δύο Υπουργείων και έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της γραφειοκρατίας και την ταλαιπωρία των πολιτών.
Με τις διατάξεις του ψηφισθέντος νομοσχεδίου, σε μεγάλο βαθμό επανάληψη του παλαιότερου Ν. 4178/2013, δίνεται πλέον, και με προσυπογραφή του Υπουργείου Πολιτισμού, η δυνατότητα της δια παντός εξαίρεσης από την κατεδάφιση (ουσιαστικά νομιμοποίηση) αυθαίρετων κατασκευών εντός αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και στο άμεσο περιβάλλον μνημείων. Αρμοδιότητες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού παραχωρούνται σε επιτροπή, όπου μειοψηφούν οι εκπρόσωποι του ΥΠΠΟΑ. Οι εκκλησιαστικές αρχές διατηρούν νομίμως πλέον τις αυθαίρετες, ιδιαίτερα επιβαρυντικές, κατασκευές επί βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων, χωρίς οποιοδήποτε έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, ούτε καν την πρόβλεψη για έγκριση μετά από γνωμοδότηση αρμόδιων συμβουλίων, η οποία υπάρχει για τα νεότερα μνημεία.
Επιπλέον διατηρήθηκαν οι παλαιότερα θεσπισμένες αρμοδιότητες ελέγχου των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής για κάθε οικοδομική δραστηριότητα εντός αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, ενώ, με αμφίσημη διάταξη, επιχειρείται να τους αναγνωριστεί αρμοδιότητα και για τα κηρυγμένα ή υπό κήρυξη «με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού» μνημεία, δημιουργώντας έτσι παράλληλες και αλληλοσυγκρουόμενες αρμοδιότητες με αντίστοιχα γνωμοδοτικά όργανα του ΥΠΠΟΑ
Είναι προφανές ότι οι διατάξεις του ψηφισθέντος νομοσχεδίου αντιβαίνουν τον Ν. 3028/2002 «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και είναι αντίθετες με τις συνταγματικές επιταγές προστασίας των πολιτιστικών αγαθών.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καταγγέλλει τις απαράδεκτες αυτές ρυθμίσεις και εγκαλεί την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού για την αποτυχία της να προστατέψει τον θεσμικό ρόλο του Υπουργείου και των υπηρεσιών του. Αποδεχόμενη την διαχρονική εισπρακτική πολιτική, της νυν αλλά και πολλών προηγούμενων κυβερνήσεων, συναίνεσε στην ψήφιση ενός νομοσχεδίου, που αγνοεί την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, δικαιώνει όσους εκούσια ή ακούσια παραβήκαν τους θεσπισμένους κανόνες προστασίας μνημείων και χώρων, ενός νομοσχεδίου για το οποίο ήδη η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής έχει θέσει θέματα αντισυνταγματικότητας, κυρίως όσον αφορά το κρίσιμο για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος άρθρο 24.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, προασπίζοντας για μία ακόμη φορά το τελευταίο χρονικό διάστημα την πολιτιστική μας κληρονομιά, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές και τις διατάξεις του Ν. 3028/2002, δηλώνει ότι θα προχωρήσει στις αναγκαίες ενέργειες, με κάθε πρόσφορο μέσο, ώστε να απαλειφθούν οι ρυθμίσεις που αντιβαίνουν τον Ν.3028/2002, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων και προασπίζοντας την ισχύ και τον θεσμικό ρόλο των γνωμοδοτικών οργάνων και των υπηρεσιών του Υπουργείου.