ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, 6937075765, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Αθήνα, 10/8/2016
Ελληνικό: Οι αρχαιότητες πάλι στο στόχαστρο;
Για μια ακόμα φορά οι αρχαιότητες βρίσκονται στο στόχαστρο ποικιλώνυμων θιασωτών των άνευ όρων επενδύσεων, οι οποίες τίθενται δήθεν σε κίνδυνο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το συνταγματικό καθήκον των λειτουργών της να τα προστατεύουν.
Αφορμή στην προκειμένη περίπτωση είναι η πρόταση οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή των Δήμων Αλίμου και Ελληνικού – Αργυρούπολης. Η προτεινόμενη κήρυξη αφορά στους αρχαίους Δήμους Αλιμούντος και Ευωνύμου και εκτείνεται σε τμήμα της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Κριτήριο για τον καθορισμό των ορίων της εν λόγω κήρυξης είναι η έρευνα πεδίου που έχει πραγματοποιηθεί στην περιοχή, οι αρχαιότητες που έχουν εντοπιστεί σε αυτή και τα σχετικά πορίσματα της αρχαιολογικής επιστήμης.
Εν όψει της επένδυσης (για την ακρίβεια της σκανδαλώδους εκποίησης δημόσιου πλούτου), οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού προχώρησαν, όπως επιβάλλει ο Αρχαιολογικός Νόμος, στην πρόταση κήρυξης και οριοθέτησης των γνωστών αρχαιοτήτων και μνημείων της υπό συζήτηση περιοχής, έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη κατά τον χωροταξικό σχεδιασμό της προς πώληση έκτασης, να προστατευθούν και να αναδειχθούν αναλόγως. Στην προκειμένη περίπτωση, μάλιστα, η υποχρέωση αυτή είναι διπλή, καθώς η σύμβαση περιλαμβάνει πρωτοφανείς και σκανδαλώδεις όρους για αποζημίωση του επενδυτή σε περίπτωση μεταγενέστερης ανεύρεσης ή/και κήρυξης αρχαιοτήτων, κατά παράβαση όλων των κείμενων διατάξεων αλλά και κάθε έννοιας ισονομίας!
Ως εκ τούτου, οι περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού διαβίβασαν ως όφειλαν σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη τις προτάσεις τους για τις κηρύξεις στην περιοχή του Ελληνικού. Οι προτάσεις αυτές, μετά από επεξεργασία των αρμόδιων Διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ, θα εξεταστούν από τα ανώτατα γνωμοδοτικά όργανα του κράτους, προκειμένου να εκδοθούν και οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις, πριν από την οριστική υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του επενδυτή.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, υποστηρίζοντας για άλλη μια φορά τα αυτονόητα, υπογραμμίζει ότι η κήρυξη-οριοθέτηση ενός αρχαιολογικού χώρου δεν καθιστά εκ των προτέρων κάθε σχετική έκταση αδόμητη, αλλά διασφαλίζει την προστασία των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων μέσω της παρακολούθησης των εκτελούμενων έργων από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η διαδικασία αυτή, η οποία δεν προβλέπεται στη συγκεκριμένη σύμβαση, ακολουθείται παγίως σε όλα τα μικρά και μεγάλα ιδιωτικά και δημόσια έργα.
Οι αρχαιότητες και τα νεότερα μνημεία θα πρέπει να ενταχθούν με σεβασμό στο χωροταξικό σχέδιο της περιοχής και να αξιοποιηθούν. Εξάλλου, πρόκειται για μια τεράστια έκταση που -σύμφωνα με το ίδιο το επενδυτικό σχέδιο- θα περιλαμβάνει ποικίλες χρήσεις γης, μεταξύ των οποίων χώρους πολιτισμού και ανοικτούς χώρους πρασίνου, οι οποίες θα μπορούσαν να οργανωθούν με άξονα τα υφιστάμενα μνημεία της περιοχής, αρχαία και νεότερα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων θεωρεί ότι ο θόρυβος που έχει δημιουργηθεί για ενδεχόμενη «ακύρωση της επένδυσης» λόγω της επικείμενης κήρυξης των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων εξυπηρετεί αποκλειστικά μικροπολιτικές σκοπιμότητες και επικοινωνιακά παιχνίδια.
Η Αρχαιολογική Υπηρεσία οφείλει να προστατεύει την αρχαιολογική κληρονομιά της Ελλάδας, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, απερίσπαστη από εκβιαστικές πρακτικές και διλήμματα. Οι επενδύσεις, σε μια σύγχρονη ευνομούμενη χώρα, δεν μπορούν παρά να σχεδιάζονται και να υλοποιούνται με σεβασμό στο φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον, θέτοντας την προστασία των αρχαιοτήτων και των μνημείων στο επίκεντρο μιας αναπτυξιακής προοπτικής με όρους αειφορίας και βιωσιμότητας.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ