Υπόμνημα θέσεων και αιτημάτων του Σ.Ε.Α. / 1η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2008

Κύριε Υπουργέ,

Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ στην τελευταία συνεδρία του διαπίστωσε ομόφωνα την εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση διοικητικής παράλυσης και οικονομικής ασφυξίας στην οποία έχει περιέλθει η Αρχαιολογική Υπηρεσία, η οποία το τελευταίο διάστημα βάλλεται πανταχόθεν.

Στην κρίσιμη αυτή στιγμή, πιστεύουμε ότι μόνον ο Υπουργός μπορεί να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς για την επίλυση των προβλημάτων και την επιτάχυνση του έργου της προστασίας της αρχαιολογικής κληρονομιάς. Γι’ αυτό τον λόγο και πριν από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, θεωρήσαμε απολύτως αναγκαίο να απευθυνθούμε σε σας και να σας εκθέσουμε τα βασικότερα προβλήματα. Άλλωστε, πολλά από αυτά δεν είναι αιτήματα του κλάδου μας, άλλα στοιχειώδεις ενέργειες που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Ύστερα από την πρόσφατη συνάντησή μας, σας υποβάλλουμε και γραπτώς τα αιτήματα που σάς είχαμε θέσει, αναμένοντας την άμεση ανταπόκρισή σας. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση σημειώνουμε ότι από τα αιτήματά μας ρυθμίστηκαν με δική σας παρέμβαση δύο:

1.     Υπεγράφησαν οι Αποφάσεις για την ενεργοποίηση των τμημάτων των υπηρεσιακών μονάδων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με την τοποθέτηση προϊσταμένων. 
2.     Ψηφίστηκε από την Βουλή διάταξη νόμου με την οποία ορίζεται η ΥΔΕΠ «Πολιτισμός» ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης, καθώς το Υπουργείο θα ήταν αδύνατο να ασκήσει πολιτιστική πολιτική. Έτσι θα υπάρξει κεντρικός σχεδιασμός και εποπτεία των έργων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει μόνον ένα συνομιλητή για τον τομέα του Πολιτισμού στο ΕΣΠΑ και το ΥΠΠΟ θα μπορέσει να ασκήσει πολιτιστική πολιτική. Όλα τα παραπάνω είναι πολύ σημαντικά και αναγνωρίζουμε την προσωπική σας συμβολή στην ευνοϊκή διευθέτηση του ζητήματος.

Αντίθετα, δυστυχώς δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν οι σοβαρές ενστάσεις που έχει διατυπώσει ο Σ.Ε.Α. με τις γραπτές παρατηρήσεις του και με την παρέμβαση του προέδρου του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για τον Νόμο πλέον «Μέτρα για την Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών».
Ακόμη, εξακολουθούν να υπάρχουν κρισιμότατα ζητήματα που απαιτούν άμεσες ενέργειες εκ μέρους σας, τα οποία είναι τα ακόλουθα:

Α. ΘΕΣΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

A1. Νομοθετικές ρυθμίσεις

• Η ανάκληση της διάταξης του κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που δίνει η δυνατότητα στους Δήμους να παρεμβαίνουν σε θέματα προστασίας των μνημείων, κατά παράβαση της ρητής Συνταγματικής επιταγής (Άρθρο 24), σύμφωνα με την οποία η προστασία ανήκει στην αρμοδιότητα του κράτους. Η ανάκληση της διάταξης αυτής αποτελεί δέσμευση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ ήδη από το 2006, αλλά ακόμη εκκρεμεί. Υποβάλλουμε συνημμένως σχετική διάταξη νόμου (τροπολογία).

• Αντίστοιχα, θα πρέπει να διευκρινιστεί νομοθετικά ότι η διάταξη (άρθρο 6 του Ν 3513/2006) που επιτρέπει να υλοποιεί πολιτιστικά έργα η Εκκλησία, δεν αφορά σε έργα προστασίας και ανάδειξης της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς, τα οποία πρέπει να υλοποιούνται από το Κράτος.

• Με κεκτημένη την εμπειρία του Β΄ και Γ΄ ΚΠΣ, οι αρχαιολόγοι και η Αρχαιολογική Υπηρεσία είναι έτοιμοι να συμβάλουν στην βελτίωση των αρχαιολογικών υποδομών και τελικά στην ολοκληρωμένη ανάδειξη και προστασία των μνημείων με τις πιστώσεις του ΕΣΠΑ. Ζητούμε λοιπόν από την πολιτική ηγεσία να παράσχει σε όλες τις μονάδες της το απαιτούμενο προσωπικό και την υποδομή, ώστε οι ευρωπαϊκές πιστώσεις να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επίσης, σας ενημερώνουμε ότι στο Ν.2947/2001 του ΥΠΕΧΩΔΕ περί αναθέσεως μελετών, δεν έχει προβλεφθεί η ανάθεση μικρού τμήματος μελέτης, στην ουσία η ανάθεση τεχνικής υποστήριξης για εξειδικευμένο θέμα, στο πλαίσιο των μελετών που εκπονεί η ίδια η Υπηρεσία με τη μέθοδο της αυτεπιστασίας. (π.χ. στατική ανάλυση μνημείου ή στεγάστρου, γεωλογική μελέτη, η/μ μελέτη μικροκλίματος προθήκης μουσείου, γεωδιασκοπήσεις κ.τ.ο) Έτσι, στο κρίσιμο αυτό στάδιο για την προώθηση των έργων του ΥΠ.ΠΟ. προς ένταξη στο ΕΣΠΑ οι περισσότεροι από τους φορείς του Υπουργείου και κυρίως οι περιφερειακές μονάδες (όλες οι εφορείες και τα μουσεία) αδυνατούν να ολοκληρώσουν τις σχετικές μελέτες, επειδή δεν είναι δυνατόν να κάνουν απ’ ευθείας αναθέσεις μικρών επιμέρους μελετών που απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό το οποίο δεν διαθέτει η Υπηρεσία και είναι δύσκολο ως αδύνατο να το προσλάβει. Θα πρέπει άμεσα να προωθηθεί τροπολογία για σχετικές αναθέσεις με το μικρότερο δυνατόν ποσόν που προβλέπει ο Νόμος για την απ’ ευθείας ανάθεση, αυτό των 15.000 €.

Οι ήδη ενταγμένες στο Γ΄ ΚΠΣ μελέτες ωρίμανσης δημιουργούν ένα σημαντικό απόθεμα μελετών και συστήνουν μια «δεξαμενή έργων» σε μνημεία, χώρους και μουσεία που υποδείχθηκαν από τις αρμόδιες περιφερειακές και ειδικές περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ. Ο ΣΕΑ θέλοντας να συμβάλει στην διαμόρφωση ενός αντικειμενικού πλαισίου για τα έργα που θα εντάσσονται στην νέα Προγραμματική Περίοδο, διοργανώνει σχετική ημερίδα στην οποία θα αναπτυχθεί ο θεωρητικός προβληματισμός και πρακτικές προτάσεις. Στην εκδήλωση αυτή, στην οποία θα επιδιωχθεί συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και τις εμπλεκόμενες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, θα ήταν τιμή μας να παραβρεθείτε.

Α2. Στελέχωση-Προσωπικό

• Η πλήρης απουσία προγραμματισμού για την στελέχωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, με αποτέλεσμα οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες να καλύπτονται από τους εργαζόμενους με προσωρινά (ασφαλιστικά) μέτρα –οι οποίοι μάλιστα απολύονται αφήνοντας τεράστια κενά- αλλά και από τους μαθητευόμενους των προγραμμάτων stage.

• Η εξαίρεση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από τον περιορισμό της απασχόλησης μέχρι 24 μήνες των συμβασιούχων υπαλλήλων είναι επιτακτική ανάγκη που καθημερινά διαπιστώνεται στην πράξη. Αυτή η εξαίρεση που ισχύει σήμερα μόνον για τα έργα του ΚΠΣ πρέπει άμεσα να επεκταθεί σε όλα τα αρχαιολογικά έργα που γίνονται με αυτεπιστασία. Άλλωστε, δεδομένου ότι το αρχαιολογικό έργο είναι εξειδικευμένο και απαιτεί ειδική εμπειρία, η προσφορά των έμπειρων εργαζομένων είναι εξαιρετικά πολύτιμη, και σε ορισμένες απολύτως απαραίτητες κατηγορίες (λιθοξόοι, μαρμαρογλύπτες, τεχνίτες αναστήλωσης, ειδικευμένοι τεχνίτες ανασκαφής κ.ο.κ) πάρα πολύ δυσεύρετη όταν μάλιστα ορισμένες κατηγορίες (αρχαιολόγοι, μηχανικοί αναστηλωτές, συντηρητές αρχαιοτήτων) έχουν ελάχιστες ή καμία δυνατότητα απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.

• Για την εύρυθμη λειτουργία των Υπηρεσιών και την αξιοκρατική αντιμετώπιση των εργαζομένων είναι απαραίτητο να καταργηθεί η διάταξη για την επιλογή του έκτακτου προσωπικού που προσλαμβάνεται ανά την επικράτεια από την Κεντρική Υπηρεσία, η οποία μεθοδεύτηκε με στόχο την επιλεκτική πρόσληψη «ημετέρων» προκαλώντας τεράστιες καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες με την αντικατάσταση έμπειρου προσωπικού από άλλο χωρίς τα αντίστοιχα προσόντα. Ο ΣΕΑ διαθέτει αδιάσειστα στοιχεία και απαιτεί την άμεση ανάκλησή της (καταθέτουμε σχετική διάταξη νόμου). Έως τότε θα πρέπει να τεθεί de facto σε αχρησία. Στο εξής οι προσλήψεις των συμβασιούχων θα πρέπει να πραγματοποιούνται, όπως απαιτεί και η κείμενη νομοθεσία, απ’ ευθείας από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων και τις λοιπές Υπηρεσιακές μονάδες, με αξιοκρατικά και αντικειμενικά κριτήρια για τη θέσπιση των οποίων ο ΣΕΑ σύντομα θα σας υποβάλει σχετική πρόταση.

• Θα πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού (400 θέσεις εκ των οποίων 30 αρχαιολόγοι) με απολύτως αξιοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες, χωρίς συνέντευξη του υποψηφίου. Επίσης, να προωθηθεί κατεπειγόντως προς έγκριση η εισήγηση της ΓΔΔΥ για 700 ακόμη προσλήψεις μονίμων με αξιοκρατικό και διαφανή τρόπο.

• Ζητούμε ακόμη την οριστική κατάργηση του καθεστώτος ομηρίας των εργαζομένων μέσω πολυετών συμβάσεων και την απορρόφηση όσων εργάζονται μακροχρόνια στο ΥΠΠΟ και δεν τακτοποιήθηκαν με το ΠΔ 164/04 («Διάταγμα Παυλόπουλου») ή όσων το θέμα εκκρεμεί στο ΑΣΕΠ.

Α3. Ενέργειες και ρυθμίσεις για τους αρχαιολόγους μόνιμους και αορίστου χρόνου και τους συμβασιούχους του ΥΠΠΟ.

·      Θα πρέπει το ταχύτερο δυνατό να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των δύο ταχυτήτων υπαλλήλων, μόνιμων και αορίστου χρόνου, με την αναβάθμιση των δεύτερων με ένα πρόγραμμα μονιμοποίησής τους.

• Εκκρεμεί η αναγνώριση της προϋπηρεσίας των συναδέλφων μόνιμων και αορίστου χρόνου σε εποπτευόμενους φορείς, νομικά πρόσωπα του ΥΠΠΟ και στα μεγάλα έργα ως πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας.

• Είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν οι διατάξεις του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα, που προβλέπουνδιαφανή τρόπο μεταθέσεων με κατάρτιση ετήσιου πίνακα μεταθετέων, με βάση τα μόρια της προϋπηρεσίας, της οικογενειακής κατάστασης, της παραμονής σε επαρχία/παραμεθόριο κ.λπ.

• Εκκρεμεί η διοργάνωση εισαγωγικών σεμιναρίων νομοθεσίας και διοίκησης για τους συναδέλφους αορίστου χρόνου, προκειμένου να επιτελούν με μεγαλύτερη ευχέρεια τα καθήκοντά τους.

• Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα η κατάταξη σε θέσεις του ΥΠΠΟ 33 υπαλλήλων αορίστου χρόνου του ΤΔΠΕΑΕ (3 αρχαιολόγοι), (παρ. 2, άρθρ. 17 Ν3525/2007), όπως κατετάγησαν από το 2007 και οι λοιποί 741 εργαζόμενοι του ΤΔΠΕΑΕ.

Α4. Οργανισμός και άλλοι φορείς του ΥΠΠΟ

• Σε πρόσφατες δηλώσεις σας αναγγείλατε νέο οργανισμό για το ΥΠΠΟ στο πλαίσιο «της επανίδρυσης του ΥΠΠΟ». Επειδή το ζήτημα αυτό τίθεται για πρώτη φορά και δεν είχαμε καμία σχετική ενημέρωση, ούτε στην συνάντηση μαζί σας, θα θέλαμε να μάθουμε εάν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο επ΄ αυτού. Σημειώνουμε πάντως ότι το υφιστάμενο οργανόγραμμα θεσπίστηκε μόλις το 2003 και δεν έχει έως σήμερα προλάβει να εφαρμοστεί καθ’ ολοκληρίαν. Σπεύδουμε ακόμη να διευκρινίσουμε ότι ο Σ.Ε.Α., ως θεσμικό όργανο των καθ΄ ύλην αρμόδιων επιστημόνων και λειτουργών του ΥΠΠΟ συμμετείχε σε όλες τις επιτροπές που αφορούσαν στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Θεωρούμε λοιπόν αυτονόητη, ως αφετηρία καλής συνεργασίας, την έγκαιρη έναρξη σχετικού διαλόγου προς αποφυγήν εκπλήξεων και τετελεσμένων.

• Συναφές είναι και το θέμα της λειτουργίας του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, το οποίο ασφαλώς αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αλλά κυρίως του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου της Ακροπόλεως, με τον οποίον είναι άρρηκτα συνυφασμένο. Αποτελεί το σύμβολο της ελληνικής αρχαιολογίας και δεν μπορεί παρά να αναδειχθεί ως κορυφαίο Δημόσιο κρατικό μουσείο μέσα στους κόλπους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Αυτή άλλωστε ήταν διαχρονικά η βούληση όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα.

• Πάγια θέση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων είναι η υπεράσπιση της συνταγματικής επιταγής για τον δημόσιο χαρακτήρα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή,η οποία πρέπει να ασκείται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία του ΥΠΠΟ. Πιστοί σε αυτή την αρχή,διαφωνούμε με την ίδρυση Ν.Π.Ι.Δ. και Α.Ε. που γιγαντώνονται εις βάρος του έργου των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού (ΤΔΠΕΑΕ, ΟΠΕΠ κ.λπ.) και τελικά εις βάρος των ίδιων των μνημείων, εφόσον όλοι αυτοί οι φορείς εν τέλει καταλήγουν αντί να διεκπεραιώνουν με ταχύτητα το έργο, για το οποίο υποτίθεται πως δημιουργήθηκαν να αυτοτροφοδοτούνται και να αυτοδιαιωνίζονται. Η δικαίωση του ΣΕΑ από το Συμβούλιο της Επικρατείας στα ασφαλιστικά μέτρα κατά της Υπουργικής Απόφασης που υπήγε το έργο της ΔΙΠΚΑ σε επιτροπή του ΤΔΠΕΑΕ θα έπρεπε να είχε ήδη προβληματίσει το Υπουργείο Πολιτισμού για το ζήτημα αυτό.

Α5. Συγχώνευση ΥΠΠΟ με άλλα Υπουργεία

• Η άποψη που έχει διατυπωθεί περί ενδεχόμενης συγχωνεύσεως των Υπουργείων Τουριστικής Ανάπτυξης και Πολιτισμού, ανοίγει τον διάλογο σε ένα κρίσιμο ζήτημα που είναι κυρίως ιδεολογικό. Ποια είναι η θέση της μνημειακής κληρονομιάς σήμερα στην Ελλάδα; Είναι ένας μονοσήμαντος παράγων τουριστικής ανάπτυξης, όπως την προσεγγίζουν τα κράτη της Μέσης Ανατολής, ή μήπως ένα αγαθό που προσφέρει αυτογνωσία στον πολίτη, αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον και τελικά συμβάλλει στην βιώσιμη (αειφόρο) ανάπτυξη μέσα από μια σύνθετη, πολυεπίπεδη και πολύπλοκη διαδικασία, αντίληψη που έχει παγιωθεί στην Ευρώπη του 21ου αιώνα; Εάν πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες και κοινές δημόσιες πολιτικές, ποιος είναι ο πλέον συναφής με την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς χώρος; Η τουριστική βιομηχανία ή το φυσικό περιβάλλον που είναι αναπόσπαστο τμήμα των μνημείων μας; Γιατί επομένως να μη συζητήσουμε για ένα ισχυρό υπουργείο Πολιτισμού και Περιβάλλοντος; Η συγκρουσιακή και τριτοκοσμική συνύπαρξη σε κοινό φορέα του Περιβάλλοντος, δηλαδή των φυσικών πόρων (natural resources), με τα Δημόσια Έργα, θα επαναληφθεί με την συνύπαρξη των πολιτισμικών πόρων (cultural resources) με την τουριστική βιομηχανία που τους εκμεταλλεύεται; Ο ΣΕΑ είναι έτοιμος να συμβάλει ουσιαστικά στην προβληματική αυτού του διαλόγου.

Β. ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Β1. Τοπικά Συμβούλια Μνημείων και ΚΑΣ

·      Η νέα προβληματική και παράτυπη σύνθεση των Τοπικών Συμβουλίων Μνημείων, απειλεί με πλήρη παράλυση την ήδη δυσκίνητη Διοίκηση του ΥΠ.ΠΟ, εφ’ όσον, καθίσταται κατ’ ουσίαν αδύνατη η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους (σχετ. Σ.Ε.Α., αρ.πρωτ. 19/20-3-08). Είναι απολύτως κατεπείγουσα η ανασύνθεσή τους με την συμμετοχή των αρχαιολόγων προϊσταμένων στα Συμβούλια των Περιφερειών τους και την εξαίρεση όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου.

·      Στην επικείμενη ανασύνθεση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου δεν θα πρέπει να επαναληφθούν τα ίδια λάθη και τα νέα μέλη του ΚΑΣ θα πρέπει να είναι εγνωσμένου κύρους, με αυξημένη την παρουσία των αρχαιολόγων – υπηρεσιακών παραγόντων, οι οποίοι γνωρίζουν σε βάθος την πολυπλοκότητα, τόσο σε επιστημονικό όσο και σε διοικητικό επίπεδο- των υποθέσεων για τις οποίες καλείται να γνωμοδοτήσει το Συμβούλιο.

Β2. Πιστώσεις για την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το έργο της

• Η χρηματοδότηση των Εφορειών Αρχαιοτήτων, των Διευθύνσεων και των Μουσείων, μολονότι διανύουμε τον τέταρτο μήνα του έτους, δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί, με αποτέλεσμα οι Υπηρεσίες να μη μπορούν να λειτουργήσουν ούτε καν στοιχειωδώς. Η αδυναμία πρόσληψης επαρκούς προσωπικού για την φύλαξη και την καθαριότητα των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων, έχει σαν συνέπεια σοβαρές δυσλειτουργίες που εκθέτουν το Υπουργείο στην Κοινή Γνώμη, ενώ η αδυναμία πρόσληψης εργατοτεχνικού προσωπικού για τις σωστικές ανασκαφές, οξύνει το χρόνιο πρόβλημα της μακροχρόνιας δέσμευσης των ιδιοκτησιών των πολιτών και προκαλεί μεγάλες πιέσεις και εντάσεις στις τοπικές κοινωνίες. Η διάθεση για όλες τις Υπηρεσίες πανελλαδικά, 900.000€ για τα λειτουργικά και 500.000€ για τις μετακινήσεις που υπεγράφησαν, είναι σταγόνα στον ωκεανό για τις τρέχουσες κατεπείγουσες ανάγκες των υπηρεσιακών μονάδων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Ειδικά τα οφειλόμενα από το 2007 οδοιπορικά των υπαλλήλων θα πρέπει να καταβληθούν άμεσα.

• Ο ΣΕΑ διερωτάται εάν θα υλοποιηθεί το εγκεκριμένο ετήσιο επιχειρησιακό πρόγραμμα των μονάδων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, το οποίο καρκινοβατεί από έλλειψη πόρων αλλά και από δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις στην διοικητική διεκπεραίωση.

• Ο ΣΕΑ θεωρεί ότι οι ανακοινώσεις για την κατάργηση του ειδικού λογαριασμού του ΥΠΠΟ ύστερα από την αποκάλυψη της αδιαφανούς και διαβλητής διαχείρισής του θα πρέπει να συνοδεύονται με αναλυτική και τεκμηριωμένη πρόταση για τον τρόπο ενίσχυσης του Αρχαιολογικού Έργου, αφού όταν θεσμοθετήθηκε ο ειδικός λογαρισμός ως πιστώσεις Λόττο αποτέλεσε μια επί πλέον πολύτιμη πηγή χρηματοδότησης για τα μνημεία.

Β3. Υλικοτεχνική υποδομή

• Το μείζον πρόβλημα των υπηρεσιακών μετακινήσεων (βλ. οικονομικά αιτήματα) καθίσταται ακόμη μεγαλύτερο δεδομένου ότι πολλές υπηρεσιακές μονάδες δεν διαθέτουν υπηρεσιακό αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα οι υπάλληλοι να μετακινούνται με τα προσωπικά τους ΙΧ πληρώνοντας το τεράστια κόστος της μεταφοράς ή να μπαίνουν σε αυτοκίνητα τρίτων (ιδιωτών ενδιαφερομένων, εργολάβων δημοσίων έργων κλπ.) για να πραγματοποιήσουν αυτοψίες με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, να κινδυνεύει και η σωματική τους ακεραιότητα. Η προμήθεια υπηρεσιακών οχημάτων για όσες Υπηρεσίες δεν διαθέτουν είναι στοιχειώδης ενέργεια που θα έπρεπε προ πολλού να έχει ρυθμιστεί, για την εύρυθμη εκτέλεση του έργου της προστασίας των μνημείων, για την ασφάλεια των υπαλλήλων και, τέλος, για την διαφύλαξη του κύρους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και των στελεχών της. Το ζήτημα απαιτεί άμεσηαντιμετώπιση. Στην περίπτωση που δεν διασφαλιστεί η έγκαιρη αποζημίωση, η ασφάλεια και η αξιοπρεπής για δημόσιο λειτουργό μετακίνηση, ο Σ.Ε.Α. είναι υποχρεωμένος να δώσει οδηγίες στα μέλη του να μην αναλαμβάνουν αυτοψίες που δεν πληρούν τους αυτονόητους αυτούς όρους.

Β4. Μετακινήσεις μηχανικών από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων

• Με την Αριθμ. ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΟΙΚΔ/Α5/16588/20-2-08 μεταφέρονται μηχανικοί και οι οργανικές τους θέσεις από τις Εφορείες αρχαιοτήτων και τα μουσεία στις Υπηρεσίες Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων. Δηλαδή, οι περιφερειακές μονάδες της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μ. & Τ.Ε. στελεχώνονται με τεχνικό προσωπικό από τις περιφερειακές μονάδες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων & Π.Κ.! Γίνεται δηλαδή ανακατανομή του προσωπικού όχι μεταξύ των μονάδων της Γ. Δ. Αναστήλωσης αλλά εις βάρος των μονάδων της Γ. Δ. Αρχαιοτήτων και του έργου που επιτελούν. Η στελεχιακή αφαίμαξη των Εφορειών έγινε φυσικά χωρίς την συγκατάθεση των προϊσταμένων τους, οι οποίοι θα κληθούν να διεκπεραιώσουν το σύνθετο έργο των Εφορειών χωρίς τους πολύτιμους επιστημονικούς συνεργάτες τους. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, η μετακίνηση δεν είχε την συγκατάθεση ούτε των μετακινούμενων συναδέλφων μηχανικών! Μάλιστα, οι μετακινήσεις μηχανικών μαζί με τις οργανικές τους θέσεις έγιναν χωρίς προηγουμένως να έχουν πληρωθεί οι θέσεις προϊσταμένων των Τεχνικών Τμημάτων των Εφορειών και των Μουσείων! Οι τεκμηριωμένες διαφωνίες των αρχαιολόγων για την απογύμνωση των Εφορειών από επιστημονικό τεχνικό προσωπικό έχουν εγκαίρως κατατεθεί και στην Γ.Δ. Αρχαιοτήτων, η οποία μπορεί να σας ενημερώσει σχετικά. Η ενέργεια αυτή είναι απολύτως απαράδεκτη γιατί αποδυναμώνει τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, αφού αφήνει πολλές Εφορείες χωρίς τεχνικό προσωπικό άλλα και με ελλιπές οργανόγραμμα (χωρίς δηλαδή Τμήμα Τεχνικών Έργων). Κατά συνέπεια, υπονομεύει –εσκεμμένα;- πλήρως το έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και τον επιτυχημένο θεσμό της αυτεπιστασίας για την εκτέλεση των αρχαιολογικών έργων, καθώς:

- αφ’ ενός τα έργα του Γ΄ ΚΠΣ δεν θα μπορούν να ολοκληρωθούν ομαλά, 
- αφ΄ ετέρου υπονομεύεται η απρόσκοπτη δυνατότητα ανάληψης και εκτέλεσης έργων στο ΕΣΠΑ, δεδομένου ότι οι Εφορείες και τα μουσεία δεν θα διαθέτουν πλήρες οργανόγραμμα και τεχνικό τμήμα. Τα ερωτηματικά για τους εισηγητές και τον στόχο αυτής της ενέργειας πληθαίνουν αν σκεφτούμε ότι το ελλιπές οργανόγραμμα χωρίς τεχνικό τμήμα ίσως δημιουργήσει προβλήματα στην πιστοποίηση της επάρκειας Εφορειών και Μουσείων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ! Ως αποτέλεσμα αυτού, οι πιστώσεις δεν θα διοχετεύονται στην μνημειακή κληρονομιά μέσω της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με αυτεπιστασία, αλλά σε αναθέσεις και εργολαβίες! 
Ύστερα από τα παραπάνω είναι σαφές ότι κανένας απολύτως μηχανικός ή τεχνικός δεν μπορεί να φύγει από τις Εφορείες, εάν προηγουμένως δεν πληρωθούν όλα τα τεχνικά τμήματα των Εφορειών και των Μουσείωνκαι εφ’ όσον δεν αντικατασταθεί προηγουμένως από άλλον. Η σχετική απόφαση μετάθεσης των συναδέλφων μηχανικών θα πρέπει άμεσα να ανακληθεί. 
Η επιλογή για αναστολή της απόφασης μετάθεσης των μηχανικών μέχρι τη λήξη του Γ΄ ΚΠΣ, αποτελεί ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, όμως θα παραμείνει ημίμετρο εάν δεν ανακληθεί οριστικά η καταστροφική για την Υπηρεσία και τα μνημεία αποψίλωση των Εφορειών από μηχανικούς.

Β5. Θέματα Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων & Απαλλοτριώσεων

·      Η τρομακτική καθίζηση της εκδοτικής δραστηριότητας του ΤΑΠ με ευθύνη της Διοίκησής του είναι μια πραγματικότητα η οποία θα πρέπει άμεσα να ανατραπεί. Η δημοσίευση του αρχαιολογικού έργου του ΥΠΠΟ αποτελεί στοιχειώδη συμβατική υποχρέωση του κράτους απέναντι στα μνημεία, στον πολίτη, αλλά και στην διεθνή επιστημονική κοινότητα. Πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να προχωρήσει άμεσα η έκδοση του Αρχαιολογικού Δελτίου αλλά και των λοιπών εκκρεμουσών εκδόσεων.

·      Το χρονίζον πρόβλημα των απαλλοτριώσεων θα πρέπει επιτέλους να βρει την λύση του, καθώς εκθέτει την Υπηρεσία (υπάρχουν σχετικές γνωματεύσεις από τον Συνήγορο του Πολίτη) και τελικά στρέφει τον πολίτη κατά της μνημειακής μας κληρονομιάς.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ

Γ1. Εκτός έδρας αποζημιώσεις

• Δεν έχει ρυθμιστεί ακόμη η εξίσωση των εκτός έδρας αποζημιώσεων των αρχαιολόγων και των άλλων κλάδων με εκείνες των μηχανικών, ανισότητα που προσβάλλει όλους τους εργαζομένους του ΥΠΠΟ. Απαιτείται άμεσα η έκδοση ΚΥΑ ΥΠΠΟ-ΥΠΟΙΟ για την αντίστοιχη αύξηση της ημερήσιας αποζημίωσης και για τους αρχαιολόγους.

Επισημαίνουμε ότι μέχρι σήμερα, οι αρχαιολόγοι μετακινούνται για τις υπηρεσιακές ανάγκες ιδία δαπάνη δανείζοντας ουσιαστικά το κράτος από τον γλίσχρο μισθό των 1200-1300 €. Λαμβάνουν δε τις αποζημιώσεις τους με πολύμηνες ή και πολύχρονες ακόμη καθυστερήσεις. 
Εφ’ όσον δεν ρυθμιστεί άμεσα η αναπροσαρμογή της εκτός έδρας αποζημίωσης, ο Σ.Ε.Α. θα εισηγηθεί οι αρχαιολόγοι να μη μετακινούνται εάν δεν τους προκαταβάλλονται τα έξοδα μετακίνησης. Αυτό σημαίνει ότι με εξαίρεση τις περιπτώσεις άμεσου κινδύνου για τα μνημεία (λαθρανασκαφές, έργα συντήρησης και προστασίας κλπ.), οι αρχαιολόγοι δεν θα κάνουν πλέον αυτοψίες για έργα ιδιωτών ή άλλων φορέων.

Γ2. Αποδοχές Αρχαιολόγων - Επιδόματα

Οι αποδοχές των αρχαιολόγων στο ΥΠΠΟ είναι προσβλητικές για το έργο που επιτελούν και ενδεικτικές για την αντιμετώπιση που επιφυλάσσει η Πολιτεία στον πολιτισμό και στους λειτουργούς του. Πάγιο αίτημα του ΣΕΑ είναι η αύξηση των αποδοχών όχι με επιδοματικές πολιτικές αλλά με ένα νέο μισθολόγιο αρχαιολόγων που θα ανταποκρίνεται στα προσόντα του κλάδου μας αλλά κυρίως στο σύνθετο έργο που επιτελούν για την μνημειακή κληρονομιά της Ελλάδας, που είναι ταυτόχρονα επιστημονικό-ερευνητικό και διοικητικό-διαχειριστικό. Παράλληλα διεκδικούμε τα ακόλουθα: 

• Θεωρούμε κατεπείγουσα την εξεύρεση θεσμικού πλαισίου για την ένταξη του πολιτιστικού επιδόματος των υπαλλήλων του ΥΠΠΟ στον τακτικό προϋπολογισμό. Ακόμη θα πρέπει να διασφαλιστεί θεσμικά η παροχή άλλων έμμεσων ενισχύσεων προς τους υπαλλήλους (παιδικός σταθμός κλπ.) και η αντιμετώπιση αντίστοιχων παροχών και στην περιφέρεια.

• Η αναπροσαρμογή του επιδόματος αρχαιολογικών ερευνών, που είναι παγωμένο εδώ και επτά χρόνια, είναι το βασικό οικονομικό μας αίτημα. Η κυβέρνηση πριν τις εκλογές είχε δεσμευθεί δια του κ. Βουλγαράκη να ενεργήσει για την αύξηση. Αναμένουμε άμεσα τις σχετικές ενέργειες. Η κατά 70 € είναι η ελάχιστη αναπροσαρμογή για να καλύψει τις τιμαριθμικές απώλειες του επιδόματος κατά την τελευταία επταετία. Παράλληλα θα πρέπει να προβλεφθεί δια νόμου η τακτή αναπροσαρμογή του. Υπενθυμίζεται ακόμη, ότι για λόγους γραφειοκρατικών αγκυλώσεων (ερμηνεία του σχετικού νόμου από καλοπληρωμένους μανδαρίνους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους) δεν παρέχεται το επίδομα σε επτά μέλη του κλάδου μας (σημειώνεται ότι μπορούν να το λαμβάνουν οι αρχαιολόγοι, οι μουσειολόγοι, αλλά όχι οι Αρχαιολόγοι –Μουσειολόγοι!).

• Τα επιδόματα ευθύνης για τους αρχαιολόγους προϊσταμένους Τμημάτων και Διευθύνσεων, Εφορειών και Μουσείων στο ΥΠΠΟ, μετά μάλιστα τις σχετικές κρατήσεις, είναι απολύτως εξευτελιστικά και δεν ανταποκρίνονται ούτε κατ΄ ελάχιστο στις μεγάλες ευθύνες που αναλαμβάνουν. Είναι απολύτως απαραίτητη η ρύθμιση για τον τριπλασιασμό τους.

Για το Δ.Σ. του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

Ο Πρόεδρος Δημήτρης Αθανασούλης

Η Γενική Γραμματέας Άλκηστη Παπαδημητρίου