Διορισμένο μέλος της Διοίκησης του ΝΠΔΔ «Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο» εμπλεκόμενο σε υπόθεση προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

 

 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

Η μετατροπή των πέντε μεγαλύτερων δημόσιων αρχαιολογικών Μουσείων σε ΝΠΔΔ (Ν. 5021/2023) με απευθείας διορισμό των Διοικήσεων από την Υπουργό, χωρίς τα ελάχιστα επιστημονικά ή διοικητικά εχέγγυα, εξακολουθεί να προκαλεί πλήθος προβλημάτων στη λειτουργία των συγκεκριμένων πολιτιστικών οργανισμών στο μικρό διάστημα της εφαρμογής αυτού του αντι-επιστημονικού νόμου. 
 
Το πλέον πρόσφατο περιστατικό αφορά ζωγράφο-μέλος του ΔΣ του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, ο οποίος είχε κατηγορηθεί για περιστατικό κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας (αντιγραφή) πριν από  τον διορισμό του στο Μουσείο. Η πρωτόδικη απόφαση (που έλαβε ευρεία δημοσιότητα στον Τύπο, κατά τις τελευταίες μέρες) περί υπαίτιας προσβολής, των περιουσιακών και του ηθικού δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας του καθηγητή φωτογραφίας στο Α.Π.Θ. κ. Γεώργιου Κατσάγγελου, εκ μέρους τόσο του ζωγράφου-μέλους του ΔΣ του ΒΧΜ όσο και του πολιτιστικού ιδρύματος που φιλοξένησε την έκθεσή του το 2022 (Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος-ΚΠΣΝ), αποτελεί μία σοβαρή εξέλιξη για τον χώρο της τέχνης και του πολιτισμού.
 
Η δικαστική κρίση περί προσβολής των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας του καταγγέλλοντα διακεκριμένου φωτογράφου μέσω της αντιγραφής έργου του από τον ζωγράφο και την έκθεση των ζωγραφικών αναπαραγωγών στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, δημιουργεί -για μία ακόμη φορά- εύλογα και σοβαρά ερωτηματικά και αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας των πολιτιστικών ιδρυμάτων στη χώρα. Η απόφαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος για την πραγματοποίηση ζωγραφικής ατομικής έκθεσης με διαδικασίες που δεν ορίζονται από αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και στις οποίες δεν συμμετέχουν επαγγελματίες της τέχνης και του πολιτισμού, σε χώρους με άλλους καταστατικούς σκοπούς (ασφαλώς όχι την πραγματοποίηση ατομικών ζωγραφικών εκθέσεων)  δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε αυτά τα ιλαροτραγικά αποτελέσματα. Από την άλλη, η επιλογή προσώπων για τη στελέχωση των ΔΣ των πέντε μουσείων που πραξικοπηματικά αποσπάστηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία το 2023, δεν μπορεί να γίνεται με τέτοιο προκλητικό τρόπο ενώ έχει προκληθεί σάλος μετά από την καταγγελία περί αντιγραφής έργου πνευματικής ιδιοκτησίας και προσβολής των σύστοιχων δικαιωμάτων. Στο απολύτως ελλιπές άρθρο 9 του Ν.5021/2023, που αφορά τα κωλύματα στο πρόσωπο του μέλους ΔΣ που διορίζεται σε ένα πολιτιστικό ίδρυμα όπως τα Μουσεία, δεν συμπεριλαμβάνεται κανένα αδίκημα που να αφορά την πνευματική ιδιοκτησία.

 Δεν θα κρίνουμε τη δικαστική απόφαση, ούτε επιθυμούμε να λάβουμε θέση επί της ουσίας της υπόθεσης. Θα διερωτηθούμε, ωστόσο, ως Σύλλογος για τα κριτήρια και το σκεπτικό της συγκεκριμένης επιλογής από την υπουργό πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη το 2023, ενώ ήταν ευρέως γνωστή, ήδη από το 2022, η εν λόγω καταγγελία, για την οποία μάλιστα ανακοίνωση είχε εκδώσει η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
 
Εγείρεται λοιπόν ένα σοβαρό ηθικό και νομικό θέμα στο οποίο οφείλει να πάρει θέση τόσο η Υπουργός όσο και το ΔΣ του Μουσείου. Ή όχι;