ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ 20/5/2024
Διοικητικός Απολογισμός 2023-2024
Διοικητικός Απολογισμός 2023-2024
1.Εισαγωγή
Ο Διοικητικός και ο Οικονομικός Απολογισμός του Διοικητικού Συμβουλίου ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης της 20/5/2024, αφορά την περίοδο από τον Ιούλιο του 2023 έως σήμερα.
Το τελευταίο έτος σημαδεύτηκε από την προβληματική εφαρμογή των εξαιρετικά δυσχερών νομοθετικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης που πλήττουν καίρια την προστασία των αρχαιοτήτων και την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Συγκεκριμένα την προσπάθεια εφαρμογής του νόμου 5021/23 και των συνεπειών του. Ταυτόχρονα, όμως, σημαδεύτηκε και από μια πρωτοφανή συσπείρωση των μελών του Συλλόγου, που εκφράστηκε στις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου 2023 απέναντι σε ένα κλίμα εκφοβισμού της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού που κορυφώθηκε με την εντολή και την εφαρμογή έξωσης του ΣΕΑ από την ιστορική του έδρα. Ο Σύλλογος καθ’ όλο το διάστημα αυτό συμπορεύτηκε με τους άλλους εργαζόμενους στο Υπουργείο και με την επιστημονική αρχαιολογική κοινότητα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και συνολικά τον κόσμο του πολιτισμού. Ειδικά η συμπαράσταση για το θέμα του κτηρίου από θεσμικούς φορείς, φορείς πολιτισμού, φορείς της κοινωνίας των πολιτών και απλούς πολίτες, ήταν συγκινητική και πολύτιμη.
Προέβη σε ενημέρωση των κοινοβουλευτικών κομμάτων για το νόμο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τα άρθρα που προαναγγέλλουν την περαιτέρω διάλυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Αγωνίστηκε για ζητήματα των μελών του, όπως την άμεση τοποθέτηση των εργαζομένων στα ΝΠΔΔ Μουσεία σε οργανικές θέσεις και την υποστήριξη μελών μας που διώκονται με τρόπο απολύτως αδικαιολόγητο και εκφοβιστικό στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Αγωνίστηκε για την διάσωση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων από την αλόγιστη ‘επενδυτική’ και ‘αναπτυξιακή’ πολιτική της Κυβέρνησης, στηλίτευσε την ανάθεση ζωτικών υπηρεσιών λειτουργίας των αρχαιολογιών χώρων σε ιδιωτικές εταιρείες (υπηρεσίες εισιτηρίων, έκδοσης ηλεκτρονικών εισιτηρίων κ.α.), έδωσε το παρών σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα και συνέχισε αδιάκοπα τις επιστημονικές και εκπαιδευτικές του δράσεις, με νέους κύκλους διαλέξεων, βιβλιοπαρουσιάσεις και οργανωμένες επισκέψεις σε χώρους πολιτισμού.
Το διάστημα αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μεταβατικό μεταξύ της αρχής του κακού και της εξέλιξής του και χαρακτηρίζεται από ενωμένη και συσπειρωμένη διάθεση των μελών του Συλλόγου να προβάλλουν κάθε δυνατό επιχείρημα εναντίον παράλογων και επικίνδυνων μεταρρυθμίσεων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου.
2.Κινήσεις εκφοβισμού και προσβολής του κύρους του Συλλόγου
Το υπό εξέταση χρονικό διάστημα από το καλοκαίρι του 2023 ως σήμερα ξεκινά με την άρση της παραχώρησης του ακινήτου επί της οδού Ερμού 134-136, που συνιστούσε τη στέγη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων από το 1982 και εξής. Την Παρασκευή 11 Αυγούστου 2023 στις 3 το μεσημέρι η Υπουργός Πολιτισμού εξέδωσε Απόφαση με θέμα «Ανάκληση παραχώρησης χρήσης ακινήτου επί της οδού Ερμού 134 - 136, ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Πολιτισμού, στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων» και μας ανακοίνωσε ότι ως τις 9 Οκτωβρίου 2023 οφείλουμε να εκκενώσουμε το κτήριο που επί 41 χρόνια, με απόφαση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, στεγάζει τις δράσεις του Συλλόγου και ουδέποτε αμφισβητήθηκε από καμία κυβέρνηση ως τις 11/8/2023.
Ο ΣΕΑ απάντησε στις 16 Αυγούστου με εξώδικο αναφέροντας ότι: Με την απόφαση αυτή, υπό το πρόσχημα της δήθεν προστασίας του ακινήτου μνημείου και της ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου που επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον και κατ’ επίκληση υποτιθέμενων «παραβάσεων», εκ μέρους μας, των όρων παραχώρησης, η Υπουργός Πολιτισμού επιχείρησε να επέμβει με αυταρχισμό στην εσωτερική λειτουργία του Συλλόγου μας, με απώτερο (και μοναδικό) σκοπό να πλήξει τη συνδικαλιστική μας δραστηριότητα, εκδιώκοντας, ύστερα από 41 χρόνια, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων από την ιστορική του έδρα, ένα κτήριο, που, στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας, είναι ταυτισμένο με τις πολύπλευρες δράσεις που αναπτύσσει το σωματείο μας, εντός του πλαισίου των καταστατικών του σκοπών, οι οποίοι φυσικά (όπως και οι σκοποί κάθε συνδικαλιστικού σωματείου) δεν εξαντλούνται στη διαφύλαξη και προαγωγή των -εν στενή εννοία- όρων αμοιβής και παροχής της εργασίας μας στο Υπουργείο Πολιτισμού, αλλά αφορούν εξίσου την ενάσκηση της αρχαιολογικής επιστήμης και τη θέση των μελών μας στην κοινωνία των πολιτών.
Η αδιανόητη για οποιονδήποτε εργοδότη (πολλώ δε μάλλον για Υπουργό) αμφισβήτηση του ίδιου του συνδικαλιστικού χαρακτήρα του φορέα συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των εργαζομένων του, μέσω της παρερμηνείας των καταστατικών του διατάξεων, ο αστυνομικός έλεγχος της εσωτερικής του λειτουργίας και η επέμβαση σε θέματα αρμοδιότητας και αποφάσεων των θεσμικών του οργάνων, η σκόπιμη «παρανάγνωση» της αρχαιολογικής νομοθεσίας και η καθυπόταξή της στο στρατήγημα της επινόησης υποτιθέμενων παραβάσεων των όρων χρήσης του κτηρίου, μαρτυρούν με ενάργεια ότι η ΥΑ ουδόλως κατέτεινε στην «προστασία του μνημείου» και ότι τα στοιχεία της «αιτιολογίας» της δεν είναι παρά προπέτασμα ενός πρωτοφανούς, για δημοκρατική κυβέρνηση, αντισυνδικαλιστικού εγχειρήματος.
Όλες οι αιτιάσεις που αναγράφονταν στην Υπουργική Απόφαση, και μάλιστα αποτελούσαν την αιτιολογία της, απαντήθηκαν αναλυτικά τόσο στον δημόσιο διάλογο όσο και στο ΣτΕ: η αμφισβήτηση του συνδικαλιστικού χαρακτήρα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο ισχυρισμός περί «παράβασης των αποφάσεων παραχώρησης», η επίκληση του άρθρου 46 του Ν. 4858/2021 και ο ισχυρισμός περί δήθεν υποχρέωσης καταβολής τέλους στον ΟΔΑΠ, απαντήθηκαν πλήρως τόσο με νομικά, όσο και πραγματολογικά επιχειρήματα. Επιπλέον, τέθηκε το ζήτημα της αρχή της αναλογικότητας των ενεργειών της διοίκησης και της καταχρηστικότητας, καθώς, στην πραγματικότητα, οι υποτιθέμενες «παραβάσεις» δεν ήταν παρά το πρόσχημα ενός προαποφασισμένου μέτρου εργαλειοποίησης της διοίκησης από την πολιτική ηγεσία, με κίνητρα που ουδόλως σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον ενώ αντίκειται στην διαφύλαξη της ιδιωτικής αυτονομίας των συνδικαλιστικών σωματείων, που κατοχυρώνεται τόσο από το γενικό δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 12 του Συντάγματος) όσο και από τη συνδικαλιστική ελευθερία (άρθρο 23 παρ. 1 του Συντάγματος), εντάσσεται δε και στο προστατευτικό πεδίο της ΔΣΑ 87/1948 (άρθρο 3). Σε όλα αυτά τα θέματα, το ίδιο το Υπουργείο αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει από τα επιχειρήματα αυτά, με τις απόψεις του ενώπιον του ΣτΕ.
Ο ΣΕΑ κατέθεσε προσφυγή στο ΣτΕ στις 05.10.2023 με αίτημα α) ανάκλησης της ΥΑ και β) ακύρωσής της. Με απόφαση του 5ου τμήματος του ΣτΕ το πρώτο αίτημα δεν έγινε δεκτό, το δε δεύτερο εκδικάστηκε στις 20 Μαρτίου 2024 με την παράσταση του νομικού συμβούλου του ΣΕΑ και της νομικής συμβούλου του ΥΠΠΟ σε ανοιχτή ακροαματική διαδικασία στην οποία ο Σύλλογος παρέθεσε την εύλογη και διάφανη επιχειρηματολογία του και τις σχετικές νομικές διατάξεις που καθιστούν αβάσιμη την ΥΑ. Η Απόφαση του ΣτΕ επί του αιτήματος ακύρωσης της ΥΑ πρόκειται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.
Στις 31.8.2023 ο ΣΕΑ συμμετείχε στον εορτασμό της πανσελήνου με ανοιχτές τις πύλες της έδρας του στην οδό Ερμού και μια εξαιρετική συναυλία που συγκέντρωσε χιλιάδες κόσμου. Στις 10.10.23 ο Σύλλογος διοργάνωσε μεγάλη ανοιχτή συναυλία με πλήθος εγνωσμένων καλλιτεχνών στην πύλη της έδρας του επί της οδού Ερμού, συγκεντρώνοντας και πάλι χιλιάδες φίλους και μέλη που παραστάθηκαν και ένωσαν τη φωνή τους. Χιλιάδες άνθρωποι και φορείς, τρία δημοτικά συμβούλια, πανεπιστήμια, εκδότες, καλλιτέχνες επιστημονικές ενώσεις συγκέντρωσαν υπογραφές, αρθρογράφησαν για το θέμα, έστειλαν επιστολές στον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Πολιτισμού.
Στις 11 Νοεμβρίου 2023 και μετά την αρνητική Απόφαση του ΣτΕ επί του αιτήματος ανάκλησης της εφαρμογής της ΥΑ, η Υπουργός ζήτησε από συναδέλφους μας στην ΕφΑ Πόλης Αθηνών (στην οποία κοινοποιούνταν η ΥΑ, παρότι η αρμόδια υπηρεσία για το νεότερο μνημείο είναι βέβαια η ΥΝΕΜΤΕ…) να παραλάβουν για λογαριασμό της τα κλειδιά του κτηρίου της οδού Ερμού. Η παράδοση παραλαβή έγινε το ίδιο βράδυ μεταξύ του προέδρου και της προϊσταμένης της εν λόγω ΕφΑ. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Απόφαση του ΣτΕ περί της μη αποδοχής του αιτήματος ανάκλησης εφαρμογής της ΥΑ, ήταν η αναγκαστική παραχώρηση αποθηκευτικού χώρου από το Υπουργείο για την τοποθέτηση του ιστορικού αρχείου και της μεγάλης βιβλιοθήκης του ΣΕΑ, σε ακατοίκητο κτήριο επί της οδού Πανός 19 στην Πλάκα. Εκεί βρίσκονται ακόμη τα κινητά στοιχεία του Συλλόγου που ορίστηκε να μεταφερθούν, ενώ όλη η οικοσκευή, επίπλωση και εξάρτηση της έδρας μας παραμένει εντός του κτηρίου της οδού Ερμού με μεσεγγυούχο εκπροσώπους του ΥΠΠΟ.
Στις 27 Μαρτίου 2024, κατόπιν εισήγησης του Δημάρχου Αθηναίων, κ. Χάρη Δούκα, το Δημοτικό Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα υποστήριξης του ΣΕΑ και έκκληση στην Υπουργό Πολιτισμού να ανακαλέσει την Απόφαση άρσης παραχώρησης της ιστορικής μας έδρας. Καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού να επανεξετάσει την απόφαση ανάκλησης παραχώρησης του κτηρίου και να λάβει μέτρα ώστε ευρύτερα τα παραχωρημένα σε φορείς ακίνητα του ΥΠΠΟ να ανοίγουν για τους πολίτες σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (π.χ. Ημέρα Μνήμης Μελίνας Μερκούρη) και να στεγάζουν δωρεάν πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις”. Επιπλέον, το ΔΣ του ΟΠΑΝΔΑ ασμένως αποδέχτηκε την φιλοξενία των εκδηλώσεών μας στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.
Πριν την εκδίκαση στο ΣτΕ υπήρξαν δύο ακόμη πράξεις που πραγματικά εξοργίζουν και προβληματίζουν: Στις 22/2/2024 το ΥΠΠΟ προχώρησε στην ένταξη πράξης «Σωστικές επεμβάσεις, συντήρηση και λειτουργική αποκατάσταση του προστατευόμενου κτηρίου στη συμβολή των οδών Ερμού 134-136 και Ευβούλου, φερόμενης ιδιοκτησίας ΥΠ.ΠΟ., στον Δήμο Αθηναίων» με Κωδικό ΟΠΣ 5223517 στο «ΤΠΑ ΥΠΠΟ Α.ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 2021-2025» Αν διαβάσει κανείς αυτή την απόφαση-πρόκληση της Υπουργού για δαπάνη 1.300.000 ευρώ από το εθνικό ΠΔΕ, χωρίς καμία μελέτη ή αδειοδότηση, την ώρα που στενάζουν οι υπηρεσίες από υποχρηματοδότηση, είναι σαφές ότι οι «μελλοντικές απαιτήσεις λειτουργίας και χρήσης του» που προορίζει η Υπουργός για το κτήριο-μνημείο κάθε άλλο παρά δημοσίου συμφέροντος μπορεί να χαρακτηριστούν. Θυμίζουμε ότι το ίδιο ΥΠΠΟ που δεν κατάφερε να βρει επί 5 χρόνια το ποσό των 14.500 ευρώ για να αποκαταστήσει το εξωτερικό γείσο της Ερμού 136, το ίδιο Υπουργείο που δεν έχει χρήματα για τα κτήρια των Υπηρεσιών του, μέσα σε 2 μήνες και εν όψει της εκδίκασης στο ΣτΕ, δέσμευσε με προκλητικό τρόπο το ποσό των 1,3 εκ. ευρώ από εθνικούς πόρους, και μάλιστα χρησιμοποιώντας ως «αδειοδότηση»/μελέτη.
Στις 8/4/2024, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Κυκλάδων προκηρύσσει δημόσιο διαγωνισμό με το σύστημα της «ανοικτής διαδικασίας» για την ανάθεση του έργου «Εργασίες άρσης δομικής επικινδυνότητας και συντήρηση του χαρακτηρισμένου νεώτερου μνημείου επί της οδού Ερμού 136», με προϋπολογισμό 899.558,71 € (με Φ.Π.Α). Πρόκειται για το κτήριο του Συλλόγου, που παρουσιάζεται ως «δομικά επικίνδυνου», παρότι από κανένα έγγραφο δεν προκύπτει κάτι τέτοιο, και παρότι ως ΣΕΑ δημοσιοποιήσαμε την έκθεση των πολιτικών μηχανικών Κ. Ζάμπα και Χ. Παπαδόπουλου που τεκμηριώνει την κατάσταση του κτηρίου του ΣΕΑ πέραν πάσης αμφιβολίας.
Να σημειώσουμε ότι κλιμάκιο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Κυκλάδων προσήλθε για «αυτοψία» στο κτήριο του ΣΕΑ το πρωί σε ημέρα που είχε ανακοινωθεί ότι το κτήριο θα είναι ανοιχτό μετά τις 4 μμ. Δεν ειδοποιήθηκε ποτέ ο Σύλλογος για την «αυτοψία» ώστε το κτήριο να είναι ανοιχτό, ούτε με ηλεκτρονικό μήνυμα ούτε με τηλέφωνο. Τα υποθετικά συμπεράσματα της «αυτοψίας» χρησιμοποιήθηκαν ως επιχείρημα του ΥΠΠΟ κατά τη συζήτηση της αίτησης αναστολής, για να υποστηριχτεί ότι το κτήριο είναι «επικίνδυνο» και για λόγους «ασφάλειας» θα πρέπει ο ΣΕΑ να φύγει από την ιστορική του έδρα.
Η αδιανόητη για οποιονδήποτε εργοδότη (πολλώ δε μάλλον για Υπουργό) αμφισβήτηση του ίδιου του συνδικαλιστικού χαρακτήρα του φορέα συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των εργαζομένων του, μέσω της παρερμηνείας των καταστατικών του διατάξεων, ο αστυνομικός έλεγχος της εσωτερικής του λειτουργίας και η επέμβαση σε θέματα αρμοδιότητας και αποφάσεων των θεσμικών του οργάνων, η σκόπιμη «παρανάγνωση» της αρχαιολογικής νομοθεσίας και η καθυπόταξή της στο στρατήγημα της επινόησης υποτιθέμενων παραβάσεων των όρων χρήσης του κτηρίου, μαρτυρούν με ενάργεια ότι η ΥΑ ουδόλως κατέτεινε στην «προστασία του μνημείου» και ότι τα στοιχεία της «αιτιολογίας» της δεν είναι παρά προπέτασμα ενός πρωτοφανούς, για δημοκρατική κυβέρνηση, αντισυνδικαλιστικού εγχειρήματος.
Όλες οι αιτιάσεις που αναγράφονταν στην Υπουργική Απόφαση, και μάλιστα αποτελούσαν την αιτιολογία της, απαντήθηκαν αναλυτικά τόσο στον δημόσιο διάλογο όσο και στο ΣτΕ: η αμφισβήτηση του συνδικαλιστικού χαρακτήρα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο ισχυρισμός περί «παράβασης των αποφάσεων παραχώρησης», η επίκληση του άρθρου 46 του Ν. 4858/2021 και ο ισχυρισμός περί δήθεν υποχρέωσης καταβολής τέλους στον ΟΔΑΠ, απαντήθηκαν πλήρως τόσο με νομικά, όσο και πραγματολογικά επιχειρήματα. Επιπλέον, τέθηκε το ζήτημα της αρχή της αναλογικότητας των ενεργειών της διοίκησης και της καταχρηστικότητας, καθώς, στην πραγματικότητα, οι υποτιθέμενες «παραβάσεις» δεν ήταν παρά το πρόσχημα ενός προαποφασισμένου μέτρου εργαλειοποίησης της διοίκησης από την πολιτική ηγεσία, με κίνητρα που ουδόλως σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον ενώ αντίκειται στην διαφύλαξη της ιδιωτικής αυτονομίας των συνδικαλιστικών σωματείων, που κατοχυρώνεται τόσο από το γενικό δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 12 του Συντάγματος) όσο και από τη συνδικαλιστική ελευθερία (άρθρο 23 παρ. 1 του Συντάγματος), εντάσσεται δε και στο προστατευτικό πεδίο της ΔΣΑ 87/1948 (άρθρο 3). Σε όλα αυτά τα θέματα, το ίδιο το Υπουργείο αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει από τα επιχειρήματα αυτά, με τις απόψεις του ενώπιον του ΣτΕ.
Ο ΣΕΑ κατέθεσε προσφυγή στο ΣτΕ στις 05.10.2023 με αίτημα α) ανάκλησης της ΥΑ και β) ακύρωσής της. Με απόφαση του 5ου τμήματος του ΣτΕ το πρώτο αίτημα δεν έγινε δεκτό, το δε δεύτερο εκδικάστηκε στις 20 Μαρτίου 2024 με την παράσταση του νομικού συμβούλου του ΣΕΑ και της νομικής συμβούλου του ΥΠΠΟ σε ανοιχτή ακροαματική διαδικασία στην οποία ο Σύλλογος παρέθεσε την εύλογη και διάφανη επιχειρηματολογία του και τις σχετικές νομικές διατάξεις που καθιστούν αβάσιμη την ΥΑ. Η Απόφαση του ΣτΕ επί του αιτήματος ακύρωσης της ΥΑ πρόκειται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.
Στις 31.8.2023 ο ΣΕΑ συμμετείχε στον εορτασμό της πανσελήνου με ανοιχτές τις πύλες της έδρας του στην οδό Ερμού και μια εξαιρετική συναυλία που συγκέντρωσε χιλιάδες κόσμου. Στις 10.10.23 ο Σύλλογος διοργάνωσε μεγάλη ανοιχτή συναυλία με πλήθος εγνωσμένων καλλιτεχνών στην πύλη της έδρας του επί της οδού Ερμού, συγκεντρώνοντας και πάλι χιλιάδες φίλους και μέλη που παραστάθηκαν και ένωσαν τη φωνή τους. Χιλιάδες άνθρωποι και φορείς, τρία δημοτικά συμβούλια, πανεπιστήμια, εκδότες, καλλιτέχνες επιστημονικές ενώσεις συγκέντρωσαν υπογραφές, αρθρογράφησαν για το θέμα, έστειλαν επιστολές στον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Πολιτισμού.
Στις 11 Νοεμβρίου 2023 και μετά την αρνητική Απόφαση του ΣτΕ επί του αιτήματος ανάκλησης της εφαρμογής της ΥΑ, η Υπουργός ζήτησε από συναδέλφους μας στην ΕφΑ Πόλης Αθηνών (στην οποία κοινοποιούνταν η ΥΑ, παρότι η αρμόδια υπηρεσία για το νεότερο μνημείο είναι βέβαια η ΥΝΕΜΤΕ…) να παραλάβουν για λογαριασμό της τα κλειδιά του κτηρίου της οδού Ερμού. Η παράδοση παραλαβή έγινε το ίδιο βράδυ μεταξύ του προέδρου και της προϊσταμένης της εν λόγω ΕφΑ. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Απόφαση του ΣτΕ περί της μη αποδοχής του αιτήματος ανάκλησης εφαρμογής της ΥΑ, ήταν η αναγκαστική παραχώρηση αποθηκευτικού χώρου από το Υπουργείο για την τοποθέτηση του ιστορικού αρχείου και της μεγάλης βιβλιοθήκης του ΣΕΑ, σε ακατοίκητο κτήριο επί της οδού Πανός 19 στην Πλάκα. Εκεί βρίσκονται ακόμη τα κινητά στοιχεία του Συλλόγου που ορίστηκε να μεταφερθούν, ενώ όλη η οικοσκευή, επίπλωση και εξάρτηση της έδρας μας παραμένει εντός του κτηρίου της οδού Ερμού με μεσεγγυούχο εκπροσώπους του ΥΠΠΟ.
Στις 27 Μαρτίου 2024, κατόπιν εισήγησης του Δημάρχου Αθηναίων, κ. Χάρη Δούκα, το Δημοτικό Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα υποστήριξης του ΣΕΑ και έκκληση στην Υπουργό Πολιτισμού να ανακαλέσει την Απόφαση άρσης παραχώρησης της ιστορικής μας έδρας. Καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού να επανεξετάσει την απόφαση ανάκλησης παραχώρησης του κτηρίου και να λάβει μέτρα ώστε ευρύτερα τα παραχωρημένα σε φορείς ακίνητα του ΥΠΠΟ να ανοίγουν για τους πολίτες σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (π.χ. Ημέρα Μνήμης Μελίνας Μερκούρη) και να στεγάζουν δωρεάν πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις”. Επιπλέον, το ΔΣ του ΟΠΑΝΔΑ ασμένως αποδέχτηκε την φιλοξενία των εκδηλώσεών μας στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.
Πριν την εκδίκαση στο ΣτΕ υπήρξαν δύο ακόμη πράξεις που πραγματικά εξοργίζουν και προβληματίζουν: Στις 22/2/2024 το ΥΠΠΟ προχώρησε στην ένταξη πράξης «Σωστικές επεμβάσεις, συντήρηση και λειτουργική αποκατάσταση του προστατευόμενου κτηρίου στη συμβολή των οδών Ερμού 134-136 και Ευβούλου, φερόμενης ιδιοκτησίας ΥΠ.ΠΟ., στον Δήμο Αθηναίων» με Κωδικό ΟΠΣ 5223517 στο «ΤΠΑ ΥΠΠΟ Α.ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 2021-2025» Αν διαβάσει κανείς αυτή την απόφαση-πρόκληση της Υπουργού για δαπάνη 1.300.000 ευρώ από το εθνικό ΠΔΕ, χωρίς καμία μελέτη ή αδειοδότηση, την ώρα που στενάζουν οι υπηρεσίες από υποχρηματοδότηση, είναι σαφές ότι οι «μελλοντικές απαιτήσεις λειτουργίας και χρήσης του» που προορίζει η Υπουργός για το κτήριο-μνημείο κάθε άλλο παρά δημοσίου συμφέροντος μπορεί να χαρακτηριστούν. Θυμίζουμε ότι το ίδιο ΥΠΠΟ που δεν κατάφερε να βρει επί 5 χρόνια το ποσό των 14.500 ευρώ για να αποκαταστήσει το εξωτερικό γείσο της Ερμού 136, το ίδιο Υπουργείο που δεν έχει χρήματα για τα κτήρια των Υπηρεσιών του, μέσα σε 2 μήνες και εν όψει της εκδίκασης στο ΣτΕ, δέσμευσε με προκλητικό τρόπο το ποσό των 1,3 εκ. ευρώ από εθνικούς πόρους, και μάλιστα χρησιμοποιώντας ως «αδειοδότηση»/μελέτη.
Στις 8/4/2024, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Κυκλάδων προκηρύσσει δημόσιο διαγωνισμό με το σύστημα της «ανοικτής διαδικασίας» για την ανάθεση του έργου «Εργασίες άρσης δομικής επικινδυνότητας και συντήρηση του χαρακτηρισμένου νεώτερου μνημείου επί της οδού Ερμού 136», με προϋπολογισμό 899.558,71 € (με Φ.Π.Α). Πρόκειται για το κτήριο του Συλλόγου, που παρουσιάζεται ως «δομικά επικίνδυνου», παρότι από κανένα έγγραφο δεν προκύπτει κάτι τέτοιο, και παρότι ως ΣΕΑ δημοσιοποιήσαμε την έκθεση των πολιτικών μηχανικών Κ. Ζάμπα και Χ. Παπαδόπουλου που τεκμηριώνει την κατάσταση του κτηρίου του ΣΕΑ πέραν πάσης αμφιβολίας.
Να σημειώσουμε ότι κλιμάκιο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Κυκλάδων προσήλθε για «αυτοψία» στο κτήριο του ΣΕΑ το πρωί σε ημέρα που είχε ανακοινωθεί ότι το κτήριο θα είναι ανοιχτό μετά τις 4 μμ. Δεν ειδοποιήθηκε ποτέ ο Σύλλογος για την «αυτοψία» ώστε το κτήριο να είναι ανοιχτό, ούτε με ηλεκτρονικό μήνυμα ούτε με τηλέφωνο. Τα υποθετικά συμπεράσματα της «αυτοψίας» χρησιμοποιήθηκαν ως επιχείρημα του ΥΠΠΟ κατά τη συζήτηση της αίτησης αναστολής, για να υποστηριχτεί ότι το κτήριο είναι «επικίνδυνο» και για λόγους «ασφάλειας» θα πρέπει ο ΣΕΑ να φύγει από την ιστορική του έδρα.
3.Πράξεις αμφισβήτησης και προσβολής του κύρους του Συλλόγου
Στις 8 Αυγούστου 2023, άγνωστος απέστειλε στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας ανώνυμη καταγγελία για υποθετικές οικονομικές ατασθαλίες του Συλλόγου, ζητώντας τη διεξαγωγή ελέγχου. Η ΕΑΔ έκρινε πως η καταγγελία έπρεπε να διερευνηθεί και ξεκίνησε στις αρχές Οκτωβρίου μια μακρά διαδικασία ελέγχου αποδείξεων, τραπεζικών κινήσεων, οικονομικών απολογισμών, πρακτικών συνεδριάσεων και κάθε είδους οικονομικής και διοικητικής πράξης του Συλλόγου από το 2018 ως το 2023. Στις αρχές Φεβρουαρίου 2024 η ΕΑΔ μας απέστειλε την εμπιστευτική της έκθεση, κοινοποιώντας την παράλληλα στην ηγεσία του ΥΠΠΟ και στον εισαγγελέα, σύμφωνα με τα ειωθότα. Σύμφωνα με την έκθεση, ο ΣΕΑ είναι απολύτως διαφανής ως προς τα οικονομικά του, δεν έπραξε τίποτε εκτός καταστατικών πλαισίων και νομιμότητας, δεν προκύπτει κερδοσκοπία, υπενοικίαση ή άλλη αιτίαση από εκείνες που αναγράφονταν με τρόπο συκοφαντικό σε δημοσιεύματα και – δυστυχώς – σε συνεντεύξεις της ίδιας της κ. Υπουργού.
Η ΕΑΔ ζήτησε από τον ΣΕΑ να ενημερώσει τα μέλη του για μια σειρά από σημεία ενδιαφέροντος. Επιπλέον, ζήτησε από την ηγεσία του ΥΠΠΟ να θέσει όρους παραχώρησης στα περίπου 200 ακίνητα αρμοδιότητάς της που στεγάζουν διαφόρων ειδών φορείς, ιδρύματα κ.λπ. Ο ΣΕΑ, ανταποκρινόμενος στην οδηγία της ΕΑΔ θα ανακοινώσει στη Γενική Συνέλευση της 20ης Μαΐου 2024 δια της Αντιπροέδρου, κ. Δ. Κουτσούμπα τα σημεία που μας ζητήθηκαν, ενώ και το εμπιστευτικό πόρισμα της Αρχής είναι διαθέσιμο σε οποιοδήποτε μέλος του Συλλόγου ζητήσει να το αναγνώσει. Ελπίζουμε να ανταποκριθεί εξίσου και η κ. Υπουργός στην οδηγία της ΕΑΔ προς το ΥΠΠΟ και να θέσει σαφείς όρους παραχώρησης στα λοιπά ακίνητα του Υπουργείου, που στεγάζουν φορείς, ιδρύματα κ.λπ.
Με αφορμή τόσο το κτήριο του ΣΕΑ όσο και του πορίσματος της ΕΑΔ, υπήρξαν ανακοινώσεις και δημοσιεύματα προσβολής του κύρους του Συλλόγου και των μελών του. Ο ΣΕΑ αντέδρασε άμεσα το καλοκαίρι, με εξώδικο στον Γ. Παπαχρήστου της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, στην ψηφιακή εφημερίδα Political και στον ιστότοπο liberal. Μετά την έκδοση του πορίσματος της ΕΑΔ, ο Γ. Παπαχρήστος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ παρουσίασε το περιεχόμενό του διαστρεβλώνοντάς το ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα ότι ο ΣΕΑ ελέγχεται για τα οικονομικά του από τη φορολογική αρχή και τον Εισαγγελέα. Αποστείλαμε άμεσα εξώδικο και το ΔΣ έχει αποφασίσει την κατάθεση αγωγής κατά του αρθρογράφου, που επανειλημμένως συκοφαντεί τον Σύλλογο.
Δυστυχώς την ίδια διαστρέβλωση των περιεχομένων του πορίσματος της ΕΑΔ ακολούθησε και η Υπουργός Πολιτισμού στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς -Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού», στο οποίο εισήχθηκαν άρθρα για τη διεξαγωγή αρχαιολογικών έργων και ανασκαφών που τροποποιούν τον αρχαιολογικό νόμο (ν. 4858/2021), και με πρωτοφανή τρόπο αποκλείστηκε από την ακρόαση φορέων της αρμόδιας Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων ο καθ’ ύλην αρμόδιος Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αντέδρασε άμεσα, τόσο με ενημέρωση όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων για τις θέσεις του ΣΕΑ, όσο και με συνέντευξη τύπου για όλα τα ζητήματα, μεταξύ αυτών και το θέμα του κτηρίου του ΣΕΑ, και για το θέμα του πορίσματος της ΕΑΔ. Η αποδοχή των θέσεών μας για τα θέματα αυτά από τα κόμματα του κοινοβουλίου ήταν εντυπωσιακή και φάνηκε στις επόμενες συνεδριάσεις της Βουλής.
Ιδιαίτερο ζήτημα αποτέλεσε για το ΔΣ του ΣΕΑ η ανακοίνωση που εξέδωσε η Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΟΕ ΥΠΠΟ στις 10/4/2024, που αποτελεί μια τομή στα συνδικαλιστικά χρονικά του ΥΠΠΟ, καθώς η Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας που εκπροσωπεί τους εργαζόμενους του ΥΠΠΟ φέρεται να συκοφαντεί το σύνολο του κλάδου των αρχαιολόγων με πρωτοφανείς εκφράσεις όπως «κηφήνες, που με την αναβλητικότητα τους έχουν οδηγήσει τους πολίτες να θεωρούν το ΥΠ.ΠΟ συνώνυμο της καθυστέρησης και της ταλαιπωρίας στις υποθέσεις τους». Για το θέμα αυτό το ΔΣ του ΣΕΑ θα αναλάβει μια σειρά ενεργειών προς τα ανώτατα συνδικαλιστικά όργανα. Επιπλέον, προτείνει στην Γενική Συνέλευση την αποστολή εξωδίκου προς την ΠΟΕ ΥΠΠΟ για ανασκευή και, σε περίπτωση μη ανασκευής, την κατάθεση αγωγής για προσβολή των μελών μας.
Η ΕΑΔ ζήτησε από τον ΣΕΑ να ενημερώσει τα μέλη του για μια σειρά από σημεία ενδιαφέροντος. Επιπλέον, ζήτησε από την ηγεσία του ΥΠΠΟ να θέσει όρους παραχώρησης στα περίπου 200 ακίνητα αρμοδιότητάς της που στεγάζουν διαφόρων ειδών φορείς, ιδρύματα κ.λπ. Ο ΣΕΑ, ανταποκρινόμενος στην οδηγία της ΕΑΔ θα ανακοινώσει στη Γενική Συνέλευση της 20ης Μαΐου 2024 δια της Αντιπροέδρου, κ. Δ. Κουτσούμπα τα σημεία που μας ζητήθηκαν, ενώ και το εμπιστευτικό πόρισμα της Αρχής είναι διαθέσιμο σε οποιοδήποτε μέλος του Συλλόγου ζητήσει να το αναγνώσει. Ελπίζουμε να ανταποκριθεί εξίσου και η κ. Υπουργός στην οδηγία της ΕΑΔ προς το ΥΠΠΟ και να θέσει σαφείς όρους παραχώρησης στα λοιπά ακίνητα του Υπουργείου, που στεγάζουν φορείς, ιδρύματα κ.λπ.
Με αφορμή τόσο το κτήριο του ΣΕΑ όσο και του πορίσματος της ΕΑΔ, υπήρξαν ανακοινώσεις και δημοσιεύματα προσβολής του κύρους του Συλλόγου και των μελών του. Ο ΣΕΑ αντέδρασε άμεσα το καλοκαίρι, με εξώδικο στον Γ. Παπαχρήστου της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, στην ψηφιακή εφημερίδα Political και στον ιστότοπο liberal. Μετά την έκδοση του πορίσματος της ΕΑΔ, ο Γ. Παπαχρήστος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ παρουσίασε το περιεχόμενό του διαστρεβλώνοντάς το ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα ότι ο ΣΕΑ ελέγχεται για τα οικονομικά του από τη φορολογική αρχή και τον Εισαγγελέα. Αποστείλαμε άμεσα εξώδικο και το ΔΣ έχει αποφασίσει την κατάθεση αγωγής κατά του αρθρογράφου, που επανειλημμένως συκοφαντεί τον Σύλλογο.
Δυστυχώς την ίδια διαστρέβλωση των περιεχομένων του πορίσματος της ΕΑΔ ακολούθησε και η Υπουργός Πολιτισμού στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς -Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού», στο οποίο εισήχθηκαν άρθρα για τη διεξαγωγή αρχαιολογικών έργων και ανασκαφών που τροποποιούν τον αρχαιολογικό νόμο (ν. 4858/2021), και με πρωτοφανή τρόπο αποκλείστηκε από την ακρόαση φορέων της αρμόδιας Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων ο καθ’ ύλην αρμόδιος Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αντέδρασε άμεσα, τόσο με ενημέρωση όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων για τις θέσεις του ΣΕΑ, όσο και με συνέντευξη τύπου για όλα τα ζητήματα, μεταξύ αυτών και το θέμα του κτηρίου του ΣΕΑ, και για το θέμα του πορίσματος της ΕΑΔ. Η αποδοχή των θέσεών μας για τα θέματα αυτά από τα κόμματα του κοινοβουλίου ήταν εντυπωσιακή και φάνηκε στις επόμενες συνεδριάσεις της Βουλής.
Ιδιαίτερο ζήτημα αποτέλεσε για το ΔΣ του ΣΕΑ η ανακοίνωση που εξέδωσε η Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΟΕ ΥΠΠΟ στις 10/4/2024, που αποτελεί μια τομή στα συνδικαλιστικά χρονικά του ΥΠΠΟ, καθώς η Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας που εκπροσωπεί τους εργαζόμενους του ΥΠΠΟ φέρεται να συκοφαντεί το σύνολο του κλάδου των αρχαιολόγων με πρωτοφανείς εκφράσεις όπως «κηφήνες, που με την αναβλητικότητα τους έχουν οδηγήσει τους πολίτες να θεωρούν το ΥΠ.ΠΟ συνώνυμο της καθυστέρησης και της ταλαιπωρίας στις υποθέσεις τους». Για το θέμα αυτό το ΔΣ του ΣΕΑ θα αναλάβει μια σειρά ενεργειών προς τα ανώτατα συνδικαλιστικά όργανα. Επιπλέον, προτείνει στην Γενική Συνέλευση την αποστολή εξωδίκου προς την ΠΟΕ ΥΠΠΟ για ανασκευή και, σε περίπτωση μη ανασκευής, την κατάθεση αγωγής για προσβολή των μελών μας.
- Συνάντηση κλιμακίου του ΔΣ του ΣΕΑ με την Υπουργό Πολιτισμού
Τη Δευτέρα 30 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε, κατόπιν αιτήματός μας, η πρώτη συνάντηση του ΔΣ του ΣΕΑ, όπως αυτό προέκυψε από τις αρχαιρεσίες της 22/9/2023, με την Υπουργό Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη, παρουσία του ΓΓ Πολιτισμού κ. Διδασκάλου και συμβούλων από το Γραφείο Υπουργού. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων κατέθεσε στην Υπουργό Πολιτισμού αναλυτικό υπόμνημα που έχει αποσταλεί στα μέλη, με βασικά ζητήματα που συζητήθηκαν 1. την εργασιακή κατάσταση των μελών μας που εργάζονται στα 5 Μουσεία ΝΠΔΔ, 2. τα μισθολογικά μας αιτήματα, όπως έχουν αποτυπωθεί σε προηγούμενες αποφάσεις συνελεύσεων, 3. Τη διενέργεια κρίσεων για τις θέσεις ευθύνης της ΓΔΑΠΚ, 4. Την υποστελέχωση και την αναγκαιότητα προγραμματισμού μόνιμων προσλήψεων, 5. Τη θεσμική θωράκιση της αυτεπιστασίας,
6. Για τις επερχόμενες αλλαγές στον Οργανισμό του ΥΠΠΟ, και τις ανακοινώσεις για «δομική ανασύσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με νόμο
7. Το ζήτημα των αυθαιρέτων σε αρχαιολογικούς χώρους και άλλα θέματα συναρμοδιότητες με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, 8. Το κτήριο του ΣΕΑ.
Μετά τη συνάντηση ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ενέτεινε τις προσπάθειές του, στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης της προηγούμενης Γενικής Συνέλευσης:
1. Για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μελών μας, με ιδιαίτερη έμφαση στα μέλη μας που βρίσκονται στα Μουσεία ΝΠΔΔ, ώστε να μην απωλέσουν κανένα από τα επιστημονικά και εργασιακά δικαιώματά τους. Για το σκοπό αυτό συναντήθηκε μαζί με άλλα Σωματεία (Ενιαίο Σύλλογο, ΠΕΥΦΑ) με τον Υπηρεσιακό Γραμματέα, κ. Αντωνόπουλο, το Δεκέμβριο του 2023 και το Φεβρουάριο του 2024 ζητώντας μετ’ επιτάσεως τον ορισμό οργανικών θέσεων για τα μέλη μας στα Μουσεία ΝΠΔΔ. Ένα σχεδόν χρόνο μετά την ψήφιση του Ν. 5021/2023 και μετά από επάλληλες ανακοινώσεις (ΥΑ με την τοποθέτηση του προσωπικού στο τέλος Αυγούστου 2023, ΥΑ ακύρωσής της με το επιχείρημα του μη προσδιορισμού των θέσεων σε Τμήματα, νέα εισήγηση της ΓΔΑΠΚ στον Υπηρεσιακό Γραμματέα τον Οκτώβριο του 2023 με τοποθέτηση των οργανικών σε Τμήματα, καθυστέρηση της έκδοσής της από τον κ. Αντωνόπουλο, προκειμένου να την θεωρήσει η νέα ΓΔΑΠΚ στις αρχές του 2024, τελική έκδοση το Μάρτιο του 2024) εκδόθηκε η κατανομή των οργανικών θέσεων του προσωπικού, η οποία κρίνεται προβληματική. Η Απόφαση, κατά παράβαση του 5021 τοποθετεί εργαζομένους εκτός της περιφερειακής ενότητας, ενώ μεγάλος αριθμός τοποθετήσεων εντός της προβλεπόμενης επικράτειας έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι δηλώσεις επιθυμίας των εργαζομένων, με τρόπο δηλαδή αυθαίρετο και απολύτως προσβλητικό.
Ο Σύλλογος διοργάνωσε έκτακτη διαδικτυακή συνάντηση των ενδιαφερομένων μελών του με το ΔΣ και το νομικό σύμβουλο, κ. Σ. Σερμπέτη στις 28 Μαρτίου και λίγες μέρες μετά απέστειλε πρότυπο αίτησης θεραπείας για τοποθέτηση εκτός περιφερειακής ενότητας. Μια εβδομάδα πριν από την συνέλευσή μας και εν όψει της συνάντησής του με την ΓΔΑΠΚ κ. Ο. Βικάτου, ο ΣΕΑ απέστειλε σε κάθε θιγόμενο μέλος, πρότυπο αίτησης θεραπείας για τοποθέτηση σε οργανική θέση που δεν λαμβάνει υπόψιν την πρώτη και τη δεύτερη δήλωση προτίμησης των εργαζομένων. Ο ΣΕΑ ζήτησε από τα ενδιαφερόμενα μέλη του να κοινοποιήσουν τις αιτήσεις θεραπείας, προκειμένου να τις προτάξει στην συνάντηση του ΔΣ με την κ. Ο. Βικάτου.
Την Τετάρτη 15 Μαΐου, κλιμάκιο του ΔΣ του ΣΕΑ συναντήθηκε με την κ. Βικάτου, της έθεσε το θέμα της θεραπείας των συναδέλφων που τοποθετήθηκαν εκτός περιφερειακής ενότητας, αλλά και εντός, αλλά πέρα από τη βούλησή τους, με τρόπο αυθαίρετο και ζήτησε την ικανοποίηση των αιτήσεών τους. Η κ. Βικάτου μας ανακοίνωσε πως εργάζεται στην κατεύθυνση της επικαιροποίησης των τοποθετήσεων κατά Νόμον (εντός δηλαδή της περιφερειακής ενότητας) και λαμβάνοντας υπόψιν όπου είναι δυνατόν τις αιτήσεις θεραπείας των μελών μας. Η ΓΔΑΠΚ μας είπε πως εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, κατά το οποίο αναμένεται να κατατεθούν οι ενστάσεις των μελών μας, θα προχωρήσει στην επανατοποθέτηση των οργανικών θέσεων που πρέπει και που μπορούν να αλλάξουν.
2. Για την μισθολογική θεραπεία των μελών μας, των οποίων η προϋπηρεσία δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί, ο ΣΕΑ απέστειλε την προηγούμενη εβδομάδα πρόταση τροπολογίας Νόμου προς επεξεργασία, προκειμένου να εξυπηρετηθεί τάχιστα μια χρόνια εκκρεμότητα. Το θέμα της μισθολογικής αναβάθμισής μας, θέσαμε στην συνάντησή μας με την ΓΔΑΠΚ στις 15 Μαΐου 2024. Μιλήσαμε για την ανάγκη επανεξέτασης του ειδικού μισθολογίου, την εισαγωγή επιδομάτων ενημέρωσης βιβλιοθήκης και έρευνας, καθώς και για την άμεση ανάγκη διεύρυνσης της καταβολής υπερωριών στις Διευθύνσεις εκτός της Κεντρικής. Η κ. Βικάτου μας δήλωσε πως την απασχολεί η κατανομή του δικαιώματος υπερωριών σε όλους τους εργαζόμενους της ΓΔΑΠΚ και εργάζεται γι’ αυτό, θεωρώντας το μείζον και κατορθωτό.
5. Προβλήματα κατά την προσπάθεια εφαρμογής του ανεφάρμοστου. Η περίπτωση του Ν. 5021/2023 έναν και κάτι χρόνο μετά.
Στις 16/2/2023, δημοσιεύτηκε ο νόμος 5021/2023, με τον οποίο τα πέντε μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας μετατράπηκαν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αποκόπηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Ένα χρόνο και δύο μήνες μετά η εμφανιζόμενη ως «μεταρρύθμιση» δεν έχει δικαιώσει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της. Αντιθέτως, η νέα μορφή των Μουσείων έχει προκαλέσει μόνο προβλήματα και οπισθοχωρήσεις στον επιστημονικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό ρόλο που επί χρόνια είχαν χαράξει τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας.
Με δημόσιες δηλώσεις της, η τότε και νυν Υπουργός Λ. Μενδώνη επαναλάμβανε σε όλους τους τόνους την ανάγκη για αλλαγή πλεύσης «με στόχο [τα Μουσεία] να απεμπλακούν από τον ασφυκτικό κρατικό εναγκαλισμό σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας αυτοτέλεια, βελτιώνοντας την αποδοτικότητά τους και ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους χωρίς περιττή γραφειοκρατία» (Το Βήμα, 17.1.2021). Η σχετική ανακοίνωση του Υπουργικού Συμβουλίου ανέφερε: «στόχος της μετατροπής είναι τα μουσεία, αξιοποιώντας τις τεχνικές διοίκησης και διαχείρισης επιχειρήσεων, επικοινωνίας και marketing, να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους με υιοθέτηση νέων στρατηγικών και αυτενέργεια». (22.12.2020).
Για δύο ολόκληρα χρόνια σύλλογοι εργαζομένων, ελληνικοί και διεθνείς φορείς πολιτισμού και προσωπικότητες τόνιζαν σε όλους τους τόνους τα σημαντικά ζητήματα που διακυβεύονται με μια τέτοια αλλαγή και την ανάγκη για ουσιαστικό διάλογο. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις το Σχέδιο Νόμου εισήχθη με μια αιτιολογική έκθεση που επαναλάμβανε τις δηλώσεις της Υπουργού ως βασικούς στόχους για τη σκοπιμότητα της μετατροπής και χωρίς καμία τεκμηριωμένη μελέτη βιωσιμότητας για το μέλλον των πέντε εμβληματικών μουσείων της χώρας. Ο ίδιος ο νόμος χρειάστηκε τρεις φορές τροποποίηση (με τροπολογίες που ψηφίστηκαν στους Ν. 5039/2023, 5079/2023 και 5103/2024) σε διάστημα ενός χρόνου και πριν καν τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, κάτι που αποτελεί de facto ομολογία αποτυχίας.
Ας δούμε τι συμβαίνει με τους περίφημους στόχους του νόμου 5021/2023 έναν χρόνο και τρεις μήνες μετά:
-Τα Μουσεία σήμερα υπολειτουργούν με κλειστές αίθουσες! Από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου 2023 μέχρι την Τετάρτη 15 Μαΐου 2024 στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από τις 64 αριθμημένες αίθουσες, ανοιχτές ήταν μόνον οι 21 με 25, με την υπεράνθρωπη και φιλότιμη εργασία των λιγοστών αρχαιοφυλάκων. Κάποιες Κυριακές άνοιγε η Αιγυπτιακή Συλλογή, η Κυκλαδική και η Νεολιθική αίθουσα, που παρέμεναν κλειστές τις καθημερινές. Ερμητικά κλειστές παραμένουν ως σήμερα οι αίθουσες των Συλλογών Αγγείων, Μικροτεχνίας, Σταθάτου, Σερπιέρη-Βλαστού, Κυπριακή, το σύνολο της Συλλογής Χαλκών (πλην του Μηχανισμού των Αντικυθήρων). Είναι απορίας άξιον τι είδους επισκόπηση της αρχαιότητας αποκομίζουν οι χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες των σχολικών επισκέψεων, που ως γνωστόν προσέρχονται στο ΕΑΜ μεταξύ Δευτέρας και Παρασκευής! Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που λειτουργούσε εδώ και 4 δεκαετίες με διπλοβάρδια από την 1η Απριλίου, φέτος, οι επισκέπτες έβρισκαν ως τώρα τις πύλες κλειστές εκτός ωρών γραφείου.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το οποίο αμέσως μετά τη μετατροπή του σε «ευέλικτο» ΝΠΔΔ, έμεινε για μήνες χωρίς κλιματισμό για επισκέπτες και υπαλλήλους εν μέσω θέρους, έως τις 15 Μαΐου λειτουργούσαν μόνο οι αίθουσες του ισογείου. Όλες οι αίθουσες του πρώτου ορόφου του Μουσείου παραμένουν κλειστές, και μόνο μία (τοιχογραφίες) ήταν ανοιχτή για τους επισκέπτες. Από 15 Μαΐου και μετά, το Μουσείο θα είναι ανοιχτό 8 πμ με 8 μμ μόνο δύο μέρες την εβδομάδα, κάτι που έχει προκαλέσει ήδη αρνητικά σχόλια από τουρίστες και επισκέπτες. Το ίδιο και η κατάσταση της καθαριότητας του Μουσείου.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης η περι%
6. Για τις επερχόμενες αλλαγές στον Οργανισμό του ΥΠΠΟ, και τις ανακοινώσεις για «δομική ανασύσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με νόμο
7. Το ζήτημα των αυθαιρέτων σε αρχαιολογικούς χώρους και άλλα θέματα συναρμοδιότητες με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, 8. Το κτήριο του ΣΕΑ.
Μετά τη συνάντηση ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ενέτεινε τις προσπάθειές του, στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης της προηγούμενης Γενικής Συνέλευσης:
1. Για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μελών μας, με ιδιαίτερη έμφαση στα μέλη μας που βρίσκονται στα Μουσεία ΝΠΔΔ, ώστε να μην απωλέσουν κανένα από τα επιστημονικά και εργασιακά δικαιώματά τους. Για το σκοπό αυτό συναντήθηκε μαζί με άλλα Σωματεία (Ενιαίο Σύλλογο, ΠΕΥΦΑ) με τον Υπηρεσιακό Γραμματέα, κ. Αντωνόπουλο, το Δεκέμβριο του 2023 και το Φεβρουάριο του 2024 ζητώντας μετ’ επιτάσεως τον ορισμό οργανικών θέσεων για τα μέλη μας στα Μουσεία ΝΠΔΔ. Ένα σχεδόν χρόνο μετά την ψήφιση του Ν. 5021/2023 και μετά από επάλληλες ανακοινώσεις (ΥΑ με την τοποθέτηση του προσωπικού στο τέλος Αυγούστου 2023, ΥΑ ακύρωσής της με το επιχείρημα του μη προσδιορισμού των θέσεων σε Τμήματα, νέα εισήγηση της ΓΔΑΠΚ στον Υπηρεσιακό Γραμματέα τον Οκτώβριο του 2023 με τοποθέτηση των οργανικών σε Τμήματα, καθυστέρηση της έκδοσής της από τον κ. Αντωνόπουλο, προκειμένου να την θεωρήσει η νέα ΓΔΑΠΚ στις αρχές του 2024, τελική έκδοση το Μάρτιο του 2024) εκδόθηκε η κατανομή των οργανικών θέσεων του προσωπικού, η οποία κρίνεται προβληματική. Η Απόφαση, κατά παράβαση του 5021 τοποθετεί εργαζομένους εκτός της περιφερειακής ενότητας, ενώ μεγάλος αριθμός τοποθετήσεων εντός της προβλεπόμενης επικράτειας έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι δηλώσεις επιθυμίας των εργαζομένων, με τρόπο δηλαδή αυθαίρετο και απολύτως προσβλητικό.
Ο Σύλλογος διοργάνωσε έκτακτη διαδικτυακή συνάντηση των ενδιαφερομένων μελών του με το ΔΣ και το νομικό σύμβουλο, κ. Σ. Σερμπέτη στις 28 Μαρτίου και λίγες μέρες μετά απέστειλε πρότυπο αίτησης θεραπείας για τοποθέτηση εκτός περιφερειακής ενότητας. Μια εβδομάδα πριν από την συνέλευσή μας και εν όψει της συνάντησής του με την ΓΔΑΠΚ κ. Ο. Βικάτου, ο ΣΕΑ απέστειλε σε κάθε θιγόμενο μέλος, πρότυπο αίτησης θεραπείας για τοποθέτηση σε οργανική θέση που δεν λαμβάνει υπόψιν την πρώτη και τη δεύτερη δήλωση προτίμησης των εργαζομένων. Ο ΣΕΑ ζήτησε από τα ενδιαφερόμενα μέλη του να κοινοποιήσουν τις αιτήσεις θεραπείας, προκειμένου να τις προτάξει στην συνάντηση του ΔΣ με την κ. Ο. Βικάτου.
Την Τετάρτη 15 Μαΐου, κλιμάκιο του ΔΣ του ΣΕΑ συναντήθηκε με την κ. Βικάτου, της έθεσε το θέμα της θεραπείας των συναδέλφων που τοποθετήθηκαν εκτός περιφερειακής ενότητας, αλλά και εντός, αλλά πέρα από τη βούλησή τους, με τρόπο αυθαίρετο και ζήτησε την ικανοποίηση των αιτήσεών τους. Η κ. Βικάτου μας ανακοίνωσε πως εργάζεται στην κατεύθυνση της επικαιροποίησης των τοποθετήσεων κατά Νόμον (εντός δηλαδή της περιφερειακής ενότητας) και λαμβάνοντας υπόψιν όπου είναι δυνατόν τις αιτήσεις θεραπείας των μελών μας. Η ΓΔΑΠΚ μας είπε πως εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, κατά το οποίο αναμένεται να κατατεθούν οι ενστάσεις των μελών μας, θα προχωρήσει στην επανατοποθέτηση των οργανικών θέσεων που πρέπει και που μπορούν να αλλάξουν.
2. Για την μισθολογική θεραπεία των μελών μας, των οποίων η προϋπηρεσία δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί, ο ΣΕΑ απέστειλε την προηγούμενη εβδομάδα πρόταση τροπολογίας Νόμου προς επεξεργασία, προκειμένου να εξυπηρετηθεί τάχιστα μια χρόνια εκκρεμότητα. Το θέμα της μισθολογικής αναβάθμισής μας, θέσαμε στην συνάντησή μας με την ΓΔΑΠΚ στις 15 Μαΐου 2024. Μιλήσαμε για την ανάγκη επανεξέτασης του ειδικού μισθολογίου, την εισαγωγή επιδομάτων ενημέρωσης βιβλιοθήκης και έρευνας, καθώς και για την άμεση ανάγκη διεύρυνσης της καταβολής υπερωριών στις Διευθύνσεις εκτός της Κεντρικής. Η κ. Βικάτου μας δήλωσε πως την απασχολεί η κατανομή του δικαιώματος υπερωριών σε όλους τους εργαζόμενους της ΓΔΑΠΚ και εργάζεται γι’ αυτό, θεωρώντας το μείζον και κατορθωτό.
5. Προβλήματα κατά την προσπάθεια εφαρμογής του ανεφάρμοστου. Η περίπτωση του Ν. 5021/2023 έναν και κάτι χρόνο μετά.
Στις 16/2/2023, δημοσιεύτηκε ο νόμος 5021/2023, με τον οποίο τα πέντε μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας μετατράπηκαν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αποκόπηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Ένα χρόνο και δύο μήνες μετά η εμφανιζόμενη ως «μεταρρύθμιση» δεν έχει δικαιώσει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της. Αντιθέτως, η νέα μορφή των Μουσείων έχει προκαλέσει μόνο προβλήματα και οπισθοχωρήσεις στον επιστημονικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό ρόλο που επί χρόνια είχαν χαράξει τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας.
Με δημόσιες δηλώσεις της, η τότε και νυν Υπουργός Λ. Μενδώνη επαναλάμβανε σε όλους τους τόνους την ανάγκη για αλλαγή πλεύσης «με στόχο [τα Μουσεία] να απεμπλακούν από τον ασφυκτικό κρατικό εναγκαλισμό σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας αυτοτέλεια, βελτιώνοντας την αποδοτικότητά τους και ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους χωρίς περιττή γραφειοκρατία» (Το Βήμα, 17.1.2021). Η σχετική ανακοίνωση του Υπουργικού Συμβουλίου ανέφερε: «στόχος της μετατροπής είναι τα μουσεία, αξιοποιώντας τις τεχνικές διοίκησης και διαχείρισης επιχειρήσεων, επικοινωνίας και marketing, να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους με υιοθέτηση νέων στρατηγικών και αυτενέργεια». (22.12.2020).
Για δύο ολόκληρα χρόνια σύλλογοι εργαζομένων, ελληνικοί και διεθνείς φορείς πολιτισμού και προσωπικότητες τόνιζαν σε όλους τους τόνους τα σημαντικά ζητήματα που διακυβεύονται με μια τέτοια αλλαγή και την ανάγκη για ουσιαστικό διάλογο. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις το Σχέδιο Νόμου εισήχθη με μια αιτιολογική έκθεση που επαναλάμβανε τις δηλώσεις της Υπουργού ως βασικούς στόχους για τη σκοπιμότητα της μετατροπής και χωρίς καμία τεκμηριωμένη μελέτη βιωσιμότητας για το μέλλον των πέντε εμβληματικών μουσείων της χώρας. Ο ίδιος ο νόμος χρειάστηκε τρεις φορές τροποποίηση (με τροπολογίες που ψηφίστηκαν στους Ν. 5039/2023, 5079/2023 και 5103/2024) σε διάστημα ενός χρόνου και πριν καν τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, κάτι που αποτελεί de facto ομολογία αποτυχίας.
Ας δούμε τι συμβαίνει με τους περίφημους στόχους του νόμου 5021/2023 έναν χρόνο και τρεις μήνες μετά:
-Τα Μουσεία σήμερα υπολειτουργούν με κλειστές αίθουσες! Από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου 2023 μέχρι την Τετάρτη 15 Μαΐου 2024 στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από τις 64 αριθμημένες αίθουσες, ανοιχτές ήταν μόνον οι 21 με 25, με την υπεράνθρωπη και φιλότιμη εργασία των λιγοστών αρχαιοφυλάκων. Κάποιες Κυριακές άνοιγε η Αιγυπτιακή Συλλογή, η Κυκλαδική και η Νεολιθική αίθουσα, που παρέμεναν κλειστές τις καθημερινές. Ερμητικά κλειστές παραμένουν ως σήμερα οι αίθουσες των Συλλογών Αγγείων, Μικροτεχνίας, Σταθάτου, Σερπιέρη-Βλαστού, Κυπριακή, το σύνολο της Συλλογής Χαλκών (πλην του Μηχανισμού των Αντικυθήρων). Είναι απορίας άξιον τι είδους επισκόπηση της αρχαιότητας αποκομίζουν οι χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες των σχολικών επισκέψεων, που ως γνωστόν προσέρχονται στο ΕΑΜ μεταξύ Δευτέρας και Παρασκευής! Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που λειτουργούσε εδώ και 4 δεκαετίες με διπλοβάρδια από την 1η Απριλίου, φέτος, οι επισκέπτες έβρισκαν ως τώρα τις πύλες κλειστές εκτός ωρών γραφείου.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το οποίο αμέσως μετά τη μετατροπή του σε «ευέλικτο» ΝΠΔΔ, έμεινε για μήνες χωρίς κλιματισμό για επισκέπτες και υπαλλήλους εν μέσω θέρους, έως τις 15 Μαΐου λειτουργούσαν μόνο οι αίθουσες του ισογείου. Όλες οι αίθουσες του πρώτου ορόφου του Μουσείου παραμένουν κλειστές, και μόνο μία (τοιχογραφίες) ήταν ανοιχτή για τους επισκέπτες. Από 15 Μαΐου και μετά, το Μουσείο θα είναι ανοιχτό 8 πμ με 8 μμ μόνο δύο μέρες την εβδομάδα, κάτι που έχει προκαλέσει ήδη αρνητικά σχόλια από τουρίστες και επισκέπτες. Το ίδιο και η κατάσταση της καθαριότητας του Μουσείου.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης η περι%