.png)
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Αθήνα, 17/5/2023
Αρ. Πρωτ.: 87
Σχετικά με το πρόσφατο δελτίο τύπου του ΥΠΠΟΑ για τα έργα στην Ακρόπολη
Πραγματικά απορούμε γιατί η κ. Μενδώνη επιμένει ακόμη και σήμερα να δυσφημεί το έργο των Υπηρεσιών του Υπουργείου με αποστροφές όπως ότι μόλις το 2020 εξασφαλίστηκε «η δυνατότητα σε χιλιάδες συμπολίτες μας και επισκέπτες της χώρας μας, για πρώτη φορά, να προσεγγίσουν τον Παρθενώνα και τα άλλα μνημεία της Ακρόπολης». Θα έπρεπε να θυμάται ότι η πρόσβαση των ΑμεΑ στην Ακρόπολη, με αναβατόριο και διαδρόμους πρόσβασης σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, με σχεδιασμό και πόρους του δημοσίου.
Δεν ήταν προφανώς το 2020 η «πρώτη φορά» που χιλιάδες συμπολίτες μας εξασφάλισαν πρόσβαση στο μνημείο. Το 2020, δυστυχώς, ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε στην Ακρόπολη, το κορυφαίο μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ένα έργο εν κρυπτώ, που σχεδιάστηκε από μηχανικούς εκτός των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, με δαπάνη χορηγού, εγκρίθηκε τύποις με μια μελέτη 4 σελίδων, με 12 όρους από το ΚΑΣ οι περισσότεροι από τους οποίους δεν εφαρμόστηκαν και υλοποιήθηκε από συνεργεία που δεν είχαν ξαναδουλέψει σε μνημεία και όχι από το έμπειρο τεχνικό προσωπικό του ΥΠΠΟΑ που υπηρετεί στην Ακρόπολη. Ήταν η πρώτη φορά που ένα έργο στον Βράχο της Ακρόπολης εκτελέστηκε όχι στους χρόνους και σύμφωνα με τις αρχές που επιβάλλει η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά στο χρόνο και σε σχέδια που εξυπηρετούσαν την προβολή του χορηγού.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα έργο που εξέθεσε τη χώρα και την Αρχαιολογική Υπηρεσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ο ακατάλληλος σχεδιασμός του έργου, οι κακοτεχνίες, το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά του δεν συνάδουν με το κορυφαίο μνημείο επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, ακόμη και στην έκθεση των Εμπειρογνωμόνων της UNESCO. Όσο κι αν έχει χαθεί στη μετάφραση η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, όσο και εάν παραφράσει την έκθεση μεταφέροντας στα δελτία τύπου επιλεκτικά κάποια σημεία της, η έκθεση επιθεώρησης ζητά με σαφήνεια να μην υλοποιηθεί η δεύτερη φάση των τσιμεντένιων διαστρώσεων (θυμίζουμε στην πολιτική ηγεσία ότι το έργο που διαφημίζει δεν τόλμησε καν να το ολοκληρώσει όπως σχεδίαζε, μετά την κατακραυγή) και να μην υλοποιηθεί η ανακατασκευή της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης, αν δεν έχουν εγκριθεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην Ελλάδα κι αν δεν έχουν σταλεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην UNESCO. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ είναι απολύτως έκθετη, καθώς όχι μόνο έχει διαφημίσει τα δύο αυτά έργα ως «εγκεκριμένα» με δελτία τύπου, αλλά επιπλέον έχει υποβάλει τη δεύτερη φάση των διαστρώσεων για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας!
Η έκθεση των εμπειρογνωμόνων της UNESCO δικαιώνει τον ΣΕΑ που στις 2/4/2021 ζητούσε την «αποτροπή της συνέχισης του έργου με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά» και την «τήρηση των νόμιμων διαδικασιών» και εκθέτει την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ.
Τονίζουν επίσης οι εμπειρογνώμονες –όπως και όλη η επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό- ότι έργα και παρεμβάσεις στο κορυφαίο μνημείο δεν μπορούν να γίνονται ευκαιριακά και σημειακά, αλλά οφείλει να σχεδιαστεί ένα συνολικό Σχέδιο Διαχείρισης του Αρχαιολογικού Χώρου, ώστε να βρεθούν τρόποι να διευκολυνθεί η πρόσβαση και η ροή των εκατομμυρίων επισκεπτών, με πρώτιστο μέλημα την προστασία του. Αυτό επισημαίνει, με πιο έντονο τρόπο, και η επιστολή του Παρατηρητηρίου Παγκόσμιας Κληρονομιάς προς την UNESCO, αυτό ζητούσε εξαρχής και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Αντί να προχωρήσει σε έναν τέτοιο σχεδιασμό, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ καταπάτησε κάθε νόμιμη και θεσμική οδό, προκειμένου να προχωρήσει σε επεμβάσεις που αλλοιώνουν δραματικά το τοπίο του μνημείου, δεν συνάδουν με την αξία του χώρου της Ακρόπολης, με τους κανόνες που διέπουν τη σύλληψη και την έγκριση ανάλογων μελετών καθώς και την εκτέλεση εργασιών επί μνημείων, όπως αναλυτικά έχει εκθέσει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
(https://www.sea.org.gr/details.php?id=1122)
Δεν αναμέναμε να παραδεχτεί τα απανωτά λάθη της η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ. Δεν περιμέναμε όμως ούτε και να διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, να επιτίθεται με ανοίκεια ψέματα και χαρακτηρισμούς σε όποιον επισημαίνει τα λάθη της –τελευταίο «θύμα» το Παρατηρητήριο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, οργανισμός συμβουλευτικός της UNESCO– και να χρησιμοποιεί για μικροκομματικούς προεκλογικούς λόγους το κορυφαίο μνημείο.
Καλούμε τους πολίτες να επισκεφθούν αυτές τις ημέρες την Ακρόπολη, να περάσουν από τα εκδοτήρια και να διαπιστώσουν, μεταξύ άλλων, την ταλαιπωρία χιλιάδων επισκεπτών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με κινητικά προβλήματα, που οφείλεται στην απροθυμία της πολιτικής ηγεσίας να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, στις συνεχείς βλάβες του ανελκυστήρα που δεν σχεδιάστηκε ειδικά για την Ακρόπολη, όπως είναι το αυτονόητο, και στην κατηγορηματική άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ να ελέγξει τις ροές επισκεπτών με προκαθορισμένες ώρες επισκέψεων (ραντεβού), όπως γίνεται σε όλα τα σημαντικά μνημεία και μουσεία της Ευρώπης, μόνο και μόνο επειδή αυτό δεν το θέλουν οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες που ελέγχουν την κρουαζιέρα. Ως αποτέλεσμα οι επισκέπτες ταλαιπωρούνται καθημερινά και δημιουργούνται κίνδυνοι βλάβης των μνημείων και ασφάλειας των χιλιάδων επισκεπτών, λόγω του συνωστισμού και της αδυναμίας ελέγχου των υψηλών ροών.
Όσα δελτία τύπου κι αν επινοήσει το Γραφείο Τύπου του ΥΠΠΟΑ, η πραγματικότητα βρίσκεται καθημερινά εκεί και είναι αμείλικτη.
Δεν ήταν προφανώς το 2020 η «πρώτη φορά» που χιλιάδες συμπολίτες μας εξασφάλισαν πρόσβαση στο μνημείο. Το 2020, δυστυχώς, ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε στην Ακρόπολη, το κορυφαίο μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ένα έργο εν κρυπτώ, που σχεδιάστηκε από μηχανικούς εκτός των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, με δαπάνη χορηγού, εγκρίθηκε τύποις με μια μελέτη 4 σελίδων, με 12 όρους από το ΚΑΣ οι περισσότεροι από τους οποίους δεν εφαρμόστηκαν και υλοποιήθηκε από συνεργεία που δεν είχαν ξαναδουλέψει σε μνημεία και όχι από το έμπειρο τεχνικό προσωπικό του ΥΠΠΟΑ που υπηρετεί στην Ακρόπολη. Ήταν η πρώτη φορά που ένα έργο στον Βράχο της Ακρόπολης εκτελέστηκε όχι στους χρόνους και σύμφωνα με τις αρχές που επιβάλλει η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά στο χρόνο και σε σχέδια που εξυπηρετούσαν την προβολή του χορηγού.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα έργο που εξέθεσε τη χώρα και την Αρχαιολογική Υπηρεσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ο ακατάλληλος σχεδιασμός του έργου, οι κακοτεχνίες, το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά του δεν συνάδουν με το κορυφαίο μνημείο επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, ακόμη και στην έκθεση των Εμπειρογνωμόνων της UNESCO. Όσο κι αν έχει χαθεί στη μετάφραση η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, όσο και εάν παραφράσει την έκθεση μεταφέροντας στα δελτία τύπου επιλεκτικά κάποια σημεία της, η έκθεση επιθεώρησης ζητά με σαφήνεια να μην υλοποιηθεί η δεύτερη φάση των τσιμεντένιων διαστρώσεων (θυμίζουμε στην πολιτική ηγεσία ότι το έργο που διαφημίζει δεν τόλμησε καν να το ολοκληρώσει όπως σχεδίαζε, μετά την κατακραυγή) και να μην υλοποιηθεί η ανακατασκευή της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης, αν δεν έχουν εγκριθεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην Ελλάδα κι αν δεν έχουν σταλεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην UNESCO. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ είναι απολύτως έκθετη, καθώς όχι μόνο έχει διαφημίσει τα δύο αυτά έργα ως «εγκεκριμένα» με δελτία τύπου, αλλά επιπλέον έχει υποβάλει τη δεύτερη φάση των διαστρώσεων για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας!
Η έκθεση των εμπειρογνωμόνων της UNESCO δικαιώνει τον ΣΕΑ που στις 2/4/2021 ζητούσε την «αποτροπή της συνέχισης του έργου με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά» και την «τήρηση των νόμιμων διαδικασιών» και εκθέτει την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ.
Τονίζουν επίσης οι εμπειρογνώμονες –όπως και όλη η επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό- ότι έργα και παρεμβάσεις στο κορυφαίο μνημείο δεν μπορούν να γίνονται ευκαιριακά και σημειακά, αλλά οφείλει να σχεδιαστεί ένα συνολικό Σχέδιο Διαχείρισης του Αρχαιολογικού Χώρου, ώστε να βρεθούν τρόποι να διευκολυνθεί η πρόσβαση και η ροή των εκατομμυρίων επισκεπτών, με πρώτιστο μέλημα την προστασία του. Αυτό επισημαίνει, με πιο έντονο τρόπο, και η επιστολή του Παρατηρητηρίου Παγκόσμιας Κληρονομιάς προς την UNESCO, αυτό ζητούσε εξαρχής και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Αντί να προχωρήσει σε έναν τέτοιο σχεδιασμό, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ καταπάτησε κάθε νόμιμη και θεσμική οδό, προκειμένου να προχωρήσει σε επεμβάσεις που αλλοιώνουν δραματικά το τοπίο του μνημείου, δεν συνάδουν με την αξία του χώρου της Ακρόπολης, με τους κανόνες που διέπουν τη σύλληψη και την έγκριση ανάλογων μελετών καθώς και την εκτέλεση εργασιών επί μνημείων, όπως αναλυτικά έχει εκθέσει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
(https://www.sea.org.gr/details.php?id=1122)
Δεν αναμέναμε να παραδεχτεί τα απανωτά λάθη της η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ. Δεν περιμέναμε όμως ούτε και να διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, να επιτίθεται με ανοίκεια ψέματα και χαρακτηρισμούς σε όποιον επισημαίνει τα λάθη της –τελευταίο «θύμα» το Παρατηρητήριο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, οργανισμός συμβουλευτικός της UNESCO– και να χρησιμοποιεί για μικροκομματικούς προεκλογικούς λόγους το κορυφαίο μνημείο.
Καλούμε τους πολίτες να επισκεφθούν αυτές τις ημέρες την Ακρόπολη, να περάσουν από τα εκδοτήρια και να διαπιστώσουν, μεταξύ άλλων, την ταλαιπωρία χιλιάδων επισκεπτών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με κινητικά προβλήματα, που οφείλεται στην απροθυμία της πολιτικής ηγεσίας να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, στις συνεχείς βλάβες του ανελκυστήρα που δεν σχεδιάστηκε ειδικά για την Ακρόπολη, όπως είναι το αυτονόητο, και στην κατηγορηματική άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ να ελέγξει τις ροές επισκεπτών με προκαθορισμένες ώρες επισκέψεων (ραντεβού), όπως γίνεται σε όλα τα σημαντικά μνημεία και μουσεία της Ευρώπης, μόνο και μόνο επειδή αυτό δεν το θέλουν οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες που ελέγχουν την κρουαζιέρα. Ως αποτέλεσμα οι επισκέπτες ταλαιπωρούνται καθημερινά και δημιουργούνται κίνδυνοι βλάβης των μνημείων και ασφάλειας των χιλιάδων επισκεπτών, λόγω του συνωστισμού και της αδυναμίας ελέγχου των υψηλών ροών.
Όσα δελτία τύπου κι αν επινοήσει το Γραφείο Τύπου του ΥΠΠΟΑ, η πραγματικότητα βρίσκεται καθημερινά εκεί και είναι αμείλικτη.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
| Η Πρόεδρος | Η Γενική Γραμματέας |
|
Δέσποινα Κουτσούμπα |
Εύα Γιατρουδάκη |