Το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) ιδρύθηκε με σκοπό την διαχείριση των εσόδων από τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους για τη συντήρηση, ανάδειξη και προβολή των μνημείων και της αρχαιολογικής έρευνας
Το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) ιδρύθηκε με σκοπό την διαχείριση των εσόδων από τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους για τη συντήρηση, ανάδειξη και προβολή των μνημείων και της αρχαιολογικής έρευνας που πραγματοποιείται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία σε όλη την Ελλάδα. Είναι γεγονός ότι αρκετά χρόνια τώρα δρομολογείται μια προσπάθεια αποδιοργανώσεως και υποβάθμισης του ΤΑΠΑ, με κύριο δείγμα την ίδρυση του ΟΠΕΠ Α.Ε.
Το νομοσχέδιο για το Μουσείο Ακροπόλεως επιφέρει ένα ουσιώδες χτύπημα στα οικονομικά του ΤΑΠΑ, καθώς του αποστερεί σημαντικότατο τμήμα των εσόδων από έναν από τους πλέον προσοδοφόρους χώρους πανελληνίως.
Το τελειωτικό πλήγμα στο ΤΑΠΑ επέρχεται με την τροπολογία που αιφνιδίως εντάχθηκε στο νομοσχέδιο. Σύμφωνα με αυτήν, τα έσοδα του ΤΑΠΑ διατίθενται πλέον για τους σκοπούς του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων Εκτελέσεως Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.), του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού Α.Ε. (ΟΠΕΠ Α.Ε.) και της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθηνών Α.Ε. (ΕΑΧΑ Α.Ε.).
Είναι φανερό ότι πρόκειται για μια σαφή προσπάθεια διαμελισμού του αποθεματικού του ΤΑΠΑ σε παραϋπηρεσίες, εργολάβους και κατασκευαστικές εταιρείες, ενώ υπάρχουν μεγάλες και συγκεκριμένες ανάγκες και εκκρεμότητες οι οποίες εντάσσονται μέσα στους άμεσους σκοπούς του και παραβλέπονται κατά σκανδαλώδη τρόπο:
1. ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΙΣ
α) Aπαλλοτριώσεις που, αν και εγκεκριμένες, δεν ολοκληρώθηκαν και εκκρεμεί η εκ νέου έγκριση τους για την ανανέωση της διαδικασίας. Είναι φανερό ότι οι ιδιοκτήτες που ανήκουν σε αυτή την περίπτωση ταλαιπωρούνται επί 15ετία και πλέον.
β) Προτάσεις για απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών, που εκκρεμούν εδώ και χρόνια, εξετάζονται και ξαναεξετάζονται, χωρίς ποτέ να καταλήγουν πουθενά.
2. ΑΜΟΙΒΕΣ
Οι αμοιβές για παράδοση ή υπόδειξη αρχαίου καθυστερούν κατά απαράδεκτο τρόπο (5 έτη και πλέον), αν και κατά κανόνα δεν πρόκειται για μεγάλα ποσά. Με τον τρόπο αυτό αποστερείται ο πολίτης από ένα σημαντικό κίνητρο για να συμβάλει στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
3. ΕΚΔΟΣΕΙΣ
α) Δεν ανατυπώνονται οι εδώ και μήνες εξαντλημένοι οδηγοί για αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Αυτό όχι μόνον συνιστά απώλεια εσόδων, αλλά και δημιουργεί αλγεινή εντύπωση στους επισκέπτες.
β) Έχει παγώσει η εκτύπωση του Αρχαιολογικού Δελτίου από το 2000 και εξής, ρίχνοντας στον αφανισμό τα αποτελέσματα των ανασκαφών και ερευνών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Πρόκειται για συνειδητή καταστροφή επιστημονικών δεδομένων τον 21ο αιώνα, που συντελεί στη λήθη της ιστορίας μας και μας εκθέτει στην διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Γ) Τα δημοσιεύματα του ΤΑΠΑ δεν διανέμονται πλέον στους αρχαιολόγους του ΥΠΠΟ για λόγους οικονομίας. Επισημαίνεται ότι δεν χορηγείται επίδομα βιβλιοθήκης.
4. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΦΟΡΕΙΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Οι Εφορείες Αρχαιοτήτων αντιμετωπίζουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, μέρος των οποίων καλύπτει το ΤΑΠΑ: π.χ. η προμήθεια και συντήρηση υπηρεσιακών αυτοκινήτων για την πραγματοποίηση των αυτοψιών και την εξυπηρέτηση των αναγκών ανασκαφής και μεταφοράς αρχαίων (τελευταία αγορά προ 10ετίας), η εγκατάσταση φυλακίων (υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη στο ΤΑΠΑ), τοποθέτηση πινακίδων σημάνσεως.
Ουσιώδεις επισημάνσεις - ερωτήματα:
1. Το πρόγραμμα του ΟΠΕΠ Α.Ε. για την έκδοση ηλεκτρονικών εισιτηρίων είναι ενταγμένο στο Γ΄ Κ.Π.Σ. Γιατί χρειάζεται να πληρωθεί με χρήματα του ΤΑΠΑ ;
2. Η ΕΑΧΑ Α.Ε. είναι συνεποπτευόμενη από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Για ποιο λόγο καλείται το ΥΠΠΟ να επωμισθεί αποκλειστικά τις σχετικές δαπάνες;
3. Η αντίθεση του ΣΕΑ για την ίδρυσή του ΤΔΠΕΑΕ δυστυχώς δικαιώνεται για μία ακόμα φορά, καθώς οι χρηματοδοτήσεις που είναι για την προστασία των μνημείων και τη λειτουργία των υπηρεσιακών μονάδων εκχωρούνται σε αυτό, επισημοποιώντας τη λειτουργία του ως παραϋπηρεσίας.
4. Πως διατίθενται με ευκολία 6 εκατομ. ευρώ για να διαφημιστεί το «όραμα» του κ. Υπουργού και δεν διατίθενται για την εκτέλεση των συγκεκριμένων έργων που υποτίθεται ότι εκκρεμούν στο ΤΔΠΕΑΕ, ΟΠΕΠ και ΕΑΧΑ, χάριν των οποίων υποβλήθηκε η συγκεκριμένη τροπολογία;
Είναι σαφές, ότι η τροπολογία αποσκοπεί στην άλωση των προσόδων του ΤΑΠΑ, σε όφελος ανωνύμων εταιρειών και παραϋπηρεσιών, χωρίς τους επιβεβλημένους ελέγχους, ενώ οι απαλλοτριώσεις εκκρεμούν, οι εκδόσεις δεν γίνονται, η αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟ υπολειτουργεί, οι πολίτες ταλαιπωρούνται και ξοδεύουν για όσα οφείλει δια νόμου να παρέχει το Κράτος.
Η τροπολογία για το ΤΑΠΑ προβλέπει και κάτι ακόμα που θα διευκολύνει την οικονομική του αφαίμαξη, δηλαδή τον διορισμό και την παύση των μελών του Δ.Σ. με απλή απόφαση Υπουργού Πολιτισμού, χωρίς τη μέχρι τώρα απαραίτητη γνώμη του ΚΑΣ, που αποτελεί στοιχειώδη δικλείδα ασφαλείας, εφόσον πρόκειται για την διαχείριση μεγάλων ποσών δημοσίου χρήματος.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ