ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
 
 
Αθήνα, 10/2/2022
                                                                                                               
 
 
Ενημέρωση από το ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
 
Συναδέλφισσες-οι,
 
  1. Σας αποστέλλουμε προς ενημέρωσή σας την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας αρ. 1761/2021 (Ε΄ Τμήμα), με την οποία απορρίπτεται αίτηση πολίτη για την ακύρωση της με αρ.πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΦΑΠΙΕ/639209/459314/3850/10-12-2018 Απόφασης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας, με την οποία δεν εγκρίθηκε, για λόγους προστασίας αρχαιοτήτων, η αποπεράτωση κατασκευών που ανεγέρθηκαν χωρίς την εποπτεία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εντός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων Ολύμπου και Λειβήθρων στην Πιερία. Η αταλάντευτη ως τώρα στάση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας για την προστασία του Ολύμπου ως μνημείου της φύσης και του πολιτισμού, αλλά και την προστασία των διάσπαρτων αρχαιοτήτων, όπως περιγράφεται και στο ιστορικό της συνημμένης απόφασης, αναγνωρίστηκε από το Ε΄ Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου, προσθέτοντας μια ακόμα νομολογία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμφωνα με την οποία οι περιορισμοί που απορρέουν από την προστασία των αρχαιολογικών χώρων μπορούν να έχουν ευρύτερο περιεχόμενο από τους γενικούς περιορισμούς της ιδιοκτησίας που επιτρέπει το άρθρο 17 του Συντάγματος (ΟλομΣτΕ 1097/1987, ΣτΕ 4447/2013, 736/1997, 784/1999, 3041/2011) . Η απόφαση περιέχει σημεία που μπορεί να φανούν χρήσιμα σε όλους μας για τον χειρισμό θεμάτων προστασίας αρχαιολογικών χώρων.
 
 2.       Σχετικά με την περιοχή Νημποριού Εύβοιας σας γνωρίζουμε ότι την Τετάρτη 2/2/2022, εισήχθησαν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο τα εξής θεμάτων: α. Έγκριση ή μη αναοριοθέτησης του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου «Δρακόσπιτο», Πύργος Νημποριού Στυρέων Ευβοίας, και β. Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου με τίτλο: «Κατασκευή και λειτουργία συγκροτήματος πέντε αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) στη θέση «Τσούκκα Δεμενίτη», ισχύος 60 MW, στη θέση «Πυργάρι» ισχύος 70 MW, στη θέση «Λιούτσα» ισχύος 15 MW, στη θέση «Χρούση» ισχύος 15 MW και στη θέση «Κελιά», ισχύος 15 MW, στη Δ.Ε. Στυρέων, Δήμου Καρύστου και των συνοδών τους έργων στη Δ.Ε. Στυρέων, Δήμου Καρύστου, στις Δ.Ε. Διστύων και Ταμυνέων, Δήμου Κύμης Αλιβερίου και στις Δ.Ε. Αμαρυνθίων και Ερετρίας της Π.Ε. Ευβοίας».
 
Υπενθυμίζουμε ότι σε προηγούμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ επιχειρήθηκε να συζητηθεί η ΜΠΕ των αιολικών σταθμών της εταιρείας ΣΟΦΡΑΝΟ (συμφερόντων ΕΛΛΑΚΤΩΡ), χωρίς να έχει προηγηθεί η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου των αρχαίων λατομείων στο Νημποριό, παρότι τα αρχαιολογικά κατάλοιπα είναι γνωστά εδώ και δεκαετίες στη βιβλιογραφία, ενώ επιπλέον υπήρχε και πρόταση κήρυξης-αναοριοθέτησης από την αρμόδια ΕΦΑ Εύβοιας. Όπως είχαμε τονίσει και στην από 26/10/2021 ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (https://www.sea.org.gr/details.php?id=1232) αυτό αποτελούσε ευθεία παραβίαση του άρθρου 12 του Αρχαιολογικού Νόμου.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καταρχάς εκφράζει την ικανοποίησή του για την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, με την συζήτηση της αναοριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου πριν την συζήτηση για οποιαδήποτε χωρική ρύθμιση. Επισημαίνουμε ότι αυτή η διαδικασία οφείλει να τηρείται σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση.
 
Σε σχέση με την ουσία της υπόθεσης, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, από κοινού με άλλους φορείς, κατέθεσε στο Συμβούλιο το συνημμένο Υπόμνημα με το οποίο επεσήμανε ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων καθίσταται ανεπίκαιρη και δεν πρέπει να εξεταστεί, καθώς εκπονήθηκε πριν την αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου και πριν την διοικητική πράξη κήρυξης της περιοχής ως αναδασωτέας.
Κατά την παράσταση που πραγματοποίησε στο ΚΑΣ ο ΣΕΑ υπενθύμισε ότι το συγκρότημα των ανεμογεννητριών της εταιρείας ΣΟΦΡΑΝΟ σχεδιάζεται να τοποθετηθεί στο άμεσο περιβάλλον μνημείων της κεντρικής και νότιας Εύβοιας. Στην αιτούμενη περιοχή βρίσκονται η Ακρόπολη των αρχαίων Στύρων, Δρακόσπιτα, και τα σημαντικά λατομεία ρωμαϊκών χρόνων στη θέση Πυργάρι, με λατομικά μέτωπα, οδούς λιθαγωγίας και εγκαταστάσεις φόρτωσης στη θάλασσα, που αποτελούν ενιαίο αρχαιολογικό, τεχνολογικό και πολιτιστικό σύνολο, το οποίο δεν μπορεί να «διαταραχθεί» με την τοποθέτηση ανεμογεννητριών και συνοδών έργων (όπως ασφαλτόστρωτοι δρόμοι). Αντιθέτως, μπορεί να αναδειχθεί σε μια οικοαρχαιολογική διαδρομή ιδιαίτερης φυσικής και πολιτιστικής αξίας. Στην ευρύτερη περιοχή, άλλωστε, έχει ήδη εγκατασταθεί μεγάλος αριθμός ανεμογεννητριών, έχοντας ήδη αλλοιώσει το περιβάλλον των μνημείων και το φυσικό τοπίο.
 
Σε πλήρη σύμπνοια με τους κατοίκους του Νημποριού και φορείς της περιοχής, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζήτησε:
 
- να μην εγκατασταθούν οι πέντε αιολικοί σταθμοί που μαζί με τα συνοδά τους έργα θα καταστρέψουν αρχαιότητες και θα αλλάξουν τη χρήση σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2021.
-  την εκπόνηση ειδικού σχεδίου για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Εύβοιας στο σύνολό της.