ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Αθήνα, 9/4/2021
Αρ. Πρωτ.: 104
Προς: τη Διεύθυνση Δημοσιευμάτων και Εκδόσεων του ΟΔΑΠ
Κοιν.: Πρόεδρο του ΟΔΑΠ κ. Π. Νταή
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Μετά την προ ημερών διαδικτυακή συνάντηση μελών του ΔΣ του ΣΕΑ με τον κ. Πρόεδρο, στην ενημερωτική συζήτηση που ακολούθησε, ο κ. Νταής αναφέρθηκε συνοπτικά στα προγραμματιζόμενα επιστημονικά δημοσιεύματα και μας παρέπεμψε για ενημέρωση στην αρμόδια Διεύθυνση του ΟΔΑΠ.
Γι’ αυτόν τον λόγο παρακαλούμε να μας ενημερώσετε σχετικά με το εκδοτικό πρόγραμμα της Διεύθυνσής σας και πιο συγκεκριμένα για τις προτάσεις και τις εγκρίσεις από το ΔΣ, τις τυχόν προτεραιότητες που έχουν τεθεί καθώς και εκκρεμότητες παρελθόντων ετών. Σημειώνεται ότι επί προηγούμενης διοίκησης του πρώην ΤΑΠΑ είχε αποσταλεί πρόσκληση σε συναδέλφους για να καταθέσουν, εφόσον το επιθυμούσαν, επικαιροποιημένες τις διατριβές τους προκειμένου να ενταχθούν στις μελλοντικές εκδόσεις του τότε Γραφείου Δημοσιευμάτων, χωρίς ταυτόχρονα να δοθούν κάποιες προδιαγραφές. Δεν μας είναι γνωστό εάν υπήρξε συνέχεια σε αυτό το θέμα. Θα σας παρακαλούσαμε να μας ενημερώσετε σχετικά με τους άξονες (κριτήρια, προτεραιότητες κλπ) της πολιτικής που θα εφαρμοσθεί στις έντυπες εκδόσεις του Οργανισμού.
Επίσης, όσον αφορά τη διαδικτυακή παρουσία των δημοσιεύσεων του ΟΔΑΠ, δηλαδή του πνευματικού μόχθου των αρχαιολόγων του ΥΠΠΟΑ, θα παρατηρούσαμε τα εξής:
Πριν από μερικά χρόνια εμφανίσθηκε στο διαδίκτυο το Αρχαιολογικό Δελτίο ψηφιοποιημένο στην ηλεκτρονική πλατφόρμα dspace.gr Η πλατφόρμα ήταν εύχρηστη και εξυπηρετική, έως ότου, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση, έπαψε να λειτουργεί. Επιπλέον, στον ιστότοπο του πρώην ΤΑΠΑ δεν υπήρχε πληροφόρηση για το αποθετήριο του Αρχαιολογικού Δελτίου, ενώ παρουσιάζονταν μόνο οι τόμοι προς πώληση.
Μετά από κάποια έρευνα διαπιστώθηκε ότι στην πύλη searchculture.gr η οποία δημιουργήθηκε μέσω ΕΣΠΑ από το ΕΚΤ με τη συνεργασία 69 διαφορετικών φορέων, όπως η Ακαδημία Αθηνών, δήμοι κλπ, ανέβηκε το Αρχαιολογικό Δελτίο, τα Αρχαιολογικά Ανάλεκτα και οι μονογραφίες του ΤΑΠΑ. Οι πολιτιστικές συλλογές πλέον, μετά την αναδιοργάνωση της υποδομής συσσώρευσης, είναι αναζητήσιμες στην πλατφόρμα searchculture.gr, η οποία δημιουργήθηκε το 2018, μετά από αναβάθμιση του OpenArchives.gr.
Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχει ενημέρωση στον ιστότοπο του ΟΔΑΠ για την ψηφιοποίηση του εκδοτικού του περιεχομένου, με αποτέλεσμα έλληνες και ξένοι ερευνητές να μην γνωρίζουν πού να αναζητήσουν τα Χρονικά του Αρχαιολογικού Δελτίου ή τις μονογραφίες. Η νέα πλατφόρμα, επειδή περιέχει πλήθος τεκμηρίων, δεν παραπέμπει βεβαίως τον χρήστη απευθείας στις εκδόσεις του ΟΔΑΠ, καθώς η εύρεση πραγματοποιείται μέσω της σύνθετης αναζήτησης, όπου εκτός από τη συλλογή των εκδόσεων του πρώην ΤΑΠΑ, είναι αποτεθειμένα και η συλλογή των φωτογραφιών των αρχαιολογικών ευρημάτων, κινητών και ακινήτων.
Σήμερα ο ιστότοπος του ΟΔΑΠ δεν αναφέρει τις εκδόσεις ενώ και στους αντίστοιχους τίτλους στο searchculture.gr αναφέρεται ότι: Ο σύνδεσμος στην καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο δεν είναι διαθέσιμος προσωρινά λόγω τεχνικών εργασιών στον ιστότοπο του φορέα*
Θεωρούμε ωστόσο, ότι για λόγους δημοσιοποίησης του έργου των Ελλήνων Αρχαιολόγων, η ψηφιοποίηση των αρχαιολογικών εκδόσεων και η παρουσία τους στο διαδίκτυο θα έπρεπε να τύχει προβολής από τον ΟΔΑΠ. Από τον ιστότοπό του θα πρέπει να κατευθύνεται ο μελετητής στις εκδόσεις του απευθείας, και, εναλλακτικά, να τις αναζητά στο Search Culture. Έχουμε υπόψη μας άλλες ψηφιακές εκδόσεις, όπως για παράδειγμα της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας που είναι δυνατόν να τις κατεβάσει κανείς είτε από τους αντίστοιχους ιστότοπους είτε, εναλλακτικά, από το SearchCulture.gr
Είναι σκόπιμο, πιστεύουμε, ο ΟΔΑΠ να φροντίσει για την προσφορότερη παρουσίαση της ψηφιακής βιβλιοθήκης του και την ενημέρωση της εγχώριας και διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Δεδομένου μάλιστα ότι δεν υπάρχουν τα Χρονικά του Αρχαιολογικού Δελτίου από το 2010 και μετά (ίσως και λίγο πιο πριν;) και η υπάρχουσα πλατφόρμα είναι δύσχρηστη, καθώς δεν επιτρέπει τη φυλλομέτρηση, αλλά μόνο την αναζήτηση όρων, διερωτώμεθα για τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύει να καλύψει ο ΟΔΑΠ τους πρόσφατους τόμους. Θα είναι μόνο online ή θα αποθηκεύονται και σε pdf όπως γίνεται και με τα ξένα περιοδικά; Επιπλέον, θα τα παραδίδει στο αποθετήριο του ΕΚΤ ή θα τους αναρτά επίσης και στο δικό του ιστότοπο;
Αγαπητοί συνάδελφοι, εκθέτοντας τα παραπάνω, προσβλέπουμε εκτός από την ενημέρωσή μας και στην εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων για την εκδοτική προσπάθεια της Διεύθυνσής σας προς όφελος όλων των αρχαιολόγων του Υπουργείου μας.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
Η Πρόεδρος | Η Γενική Γραμματέας |
Δέσποινα Κουτσούμπα | Εύα Γιατρουδάκη |