ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

 

 

                                                                                                               Αθήνα,   6/4/2021​
 

                                                                                                               

Κενῆς δέ δόξης οὐδέν ἀθλιώτερον

 

Με καθυστέρηση ενός έτους κατατέθηκε στη Βουλή η Σύμβαση Δωρεάς μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Ιδρύματος Ωνάση για τα έργα της Ακρόπολης. Όπως φαίνεται, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού είχε πολλούς λόγους να μην δημοσιοποιεί τη σύμβαση, να μην την καταθέτει στη Βουλή για ψήφιση και να μην τη δημοσιεύει σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται από τις νόμιμες διαδικασίες περί «δωρεών».

Από το σώμα της Σύμβασης προκύπτουν σοβαρά ζητήματα ως προς την ίδια τη «νομική» της υπόσταση. Αποκαλύπτεται νέα σωρεία παρατυπιών και παρανομιών, που έρχονται να προστεθούν στις ήδη διαπιστωθείσες παρανομίες τόσο στις διαδικασίες όσο και στην εκτέλεση των έργων επί της Ακρόπολης. Πρόκειται για μια contra legem ανυπόστατη Σύμβαση που παρακάμπτει την ειδική νομοθεσία εκπόνησης και υλοποίησης αρχαιολογικού έργου, δηλαδή το άρθρο 40 του Ν. 3028/2002 και το ΠΔ 24/2019 (Α’ 39/04.03.2019) «Μελέτη και Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων», ειδικό πλαίσιο που έχει θεσπιστεί για τη διασφάλιση της υλικής υπόστασης, της αυθεντικότητας, της ανάδειξης και εν γένει της προστασίας των μνημείων.

Οι παρανομίες τις οποίες έχει μεθοδεύσει και έχει εφαρμόσει η Ελληνική Κυβέρνηση με την υπογραφή αυτής της Σύμβασης, όμως, ωχριούν μπροστά στην ύβρι που είναι έτοιμοι να διαπράξουν στον βράχο της Ακρόπολης!

Στο άρθρο 9 «Αναφορά της Δωρεάς» της Σύμβασης Χορηγίας μεταξύ του Ιδρύματος Ωνάση, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Οικονομικών και της ιδιωτικής εταιρείας «ΑΡΙΟΝΑ» περιλαμβάνεται ένας πρωτοφανής για τα ελληνικά χρονικά της διαχείρισης αρχαιοτήτων όρος. Πρόκειται για την συμφωνία ανάρτησης τριών μαρμάρινων επιγραφών με την αναγραφή «Ο Ανελκυστήρας Πλαγιάς και ο Φωτισμός της Ακροπόλεως πραγματοποιήθηκαν με αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση επί Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη», εντός του αρχαιολογικού χώρου: στα Προπύλαια των Αθηνών (πύλη Beulé) στο σημείο έδρασης του ανελκυστήρα (Περίπατος) και στο σημείο απόληξης του ανελκυστήρα (περιβάλλων χώρος του Ερεχθείου)!

Ακόμη κι αν μπορούσε κανείς να ξεπεράσει τη σοβαρή αμφισβήτηση της επιβολής ιδιωτικής χορηγίας στο κορυφαίο μνημείο της χώρας, όπου εδώ και δεκαετίες, για λόγους ηθικής αρχής, κάθε δαπάνη χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά από τα χρήματα των ελλήνων και ευρωπαίων φορολογούμενων, δεν μπορεί να μην σταθεί στην τεράστια πρόκληση της προσβλητικής καινοτομίας.

Αυτό που συμφωνήθηκε στο άρθρο 9 -και δεν έχει προηγούμενο- είναι η αναγραφή του χορηγού όσο και του πολιτικού προϊσταμένου, επί της θητείας του οποίου έγινε η χορηγία, σε μαρμάρινη στήλη εντός του μνημείου! Πρόκειται βεβαίως για μια εκ νέου χάραξη σε μάρμαρο ονόματος φυσικού προσώπου 1700 χρόνια μετά από τα τελευταία ονόματα των αναθετών της ύστερης αρχαιότητας! Στην Ακρόπολη όπου δεν υπάρχουν καν τα ονόματα του Περικλή, του Ικτίνου, του Καλλικράτη, του Φειδία, του Μνησικλή, το Ίδρυμα Ωνάση και η Λ. Μενδώνη θέλουν να δουν τα δικά τους ονόματα χαραγμένα σε 3 μαρμάρινες στήλες! Και μάλιστα, θέτοντας στην ανυπόστατη Σύμβαση Δωρεάς έναν όρο για τον οποίο μόνο το ΚΑΣ είναι αρμόδιο να γνωμοδοτήσει.

Σε αντίθεση με όσα ψευδώς αναγράφονται στο άρθρο 9 της Σύμβασης, στη είσοδο των Προπυλαίων και στην περιοχή της πύλης Beulé, δεν υπάρχει καμία στήλη «χορηγίας». Υπάρχουν δύο μόνο τιμητικές μαρμάρινες πλάκες, η μία αφιερωμένη από την Ισπανία στην Ελλάδα (2011) και η άλλη αναφέρει την ίδια την Αθήνα ως την πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1985. Η ίδια η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, που τοποθέτησε την δεύτερη αυτή πινακίδα, δεν διανοήθηκε να βάλει ποτέ το όνομά της στην Ακρόπολη! Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, η πινακίδα της UNESCO, η πινακίδα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και η πινακίδα για τη χρηματοδότηση από τα προγράμματα της ΕΕ (ΕΣΠΑ) έχουν τοποθετηθεί εκτός της περίφραξης, στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου.

Δεν πρόκειται βεβαίως για την πρώτη φορά που ένας αρχαιολογικός χώρος ή Μουσείο αποδέχεται μια δωρεά. Έως πρότινος, οι χορηγοί τιμούνταν με άλλους τρόπους. Η χείριστη αυτή πρακτική «εγκαινιάστηκε», επίσης παρανόμως μέσω υπογραφής «Σύμβασης Δωρεάς», με την αναγραφή του «δωρητή» μιας πτέρυγας της Εθνικής Πινακοθήκης στο εξωτερικό του κτηρίου που είναι νεότερο μνημείο. Τώρα αυτή η πρακτική αυτή απειλεί την ίδια την Ακρόπολη!

Τοὺς μὲν κενοὺς ἀσκοὺς ἡ πνοὴ διίστησι, τοὺς δ' ἀνοήτους, τὸ οἴημα.

Η Ακρόπολη, το κορυφαίο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, πρέπει να προστατευτεί από την ύβρι της πρόσκαιρης πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καλεί το ΚΑΣ και τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού με αρμοδιότητα στην Ακρόπολη να μην επιτρέψουν αυτή την ύβρι να χαραχθεί στην Ακρόπολη. Καλούμε το νομικό κόσμο τη χώρας να εξετάσει τις απαράδεκτες ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠ%C