ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr
Αθήνα, 4/6/2020
Αρ. Πρωτ.:107
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το Διάζωμα και οι Αρχαιολογικοί χώροι των μινωικών ανακτόρων της Κρήτης
Για μια ακόμη φορά οι Περιφέρειες, οι Δήμοι της χώρας και άλλοι φορείς συνεργαζόμενοι με κάθε είδους ιδιωτικά σωματεία, εξαγγέλλουν προγράμματα που περιλαμβάνουν μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, εν αγνοία και ανεξάρτητα από τον μοναδικό αρμόδιο φορέα προστασίας της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, δηλαδή την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Το ιδιωτικό σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ προεξάρχει σε ανάλογες μεθοδεύσεις. Έτσι, εμβληματικά έργα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, όπως το Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, τα σφετερίζεται με θράσος και χρειάστηκε η διόρθωση από στελέχη της Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και της ίδιας της Επιτρόπου (!), στον κ. Μπένο, για να αποδοθούν τα εύσημα εκεί όπου ανήκουν, δηλ. στον κ. Αθανάσιο Τζιαφάλια, που «ανασταίνει» το μοναδικό αυτό μνημείο εδώ και δεκαετίες.
Τώρα το ΔΙΑΖΩΜΑ αποφάσισε να επεκτείνει τις «θεατρικές» του διαδρομές νοτιότερα, από την περιοχή της Ηπείρου, στην Κρήτη, αλλά και να διευρύνει χρονικά τη δραστηριότητά του φθάνοντας από τα θέατρα του 4ου - 1ου αι π.Χ. και των ρωμαϊκών φάσεων στην προϊστορική περιόδο. Το σχέδιο, με αντικείμενο την πολιτιστική διαδρομή των Μινωικών Ανακτόρων, με τη βαρύγδουπη επωνυμία «ΜΙΝΩΑΣ», εξαγγέλθηκε στο πλαίσιο του επόμενου ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης.
Για άλλη μια φορά το όραμα, η τεχνογνωσία, η εμπειρία των συναδέλφων αρχαιολόγων, μηχανικών, συντηρητών και εργατοτεχνιτών γίνεται χωρίς αιδώ αντικείμενο εκμετάλλευσης από το ΔΙΑΖΩΜΑ, για την εξυπηρέτηση συμφερόντων ιδιωτών (συμβούλων, διαφημιστικών εταιρειών, μηχανικών κ.τ.ο.), όχι προς όφελος βεβαίως των ίδιων των μνημείων. Όλα γίνονται για την περίφημη «μόχλευση κοινοτικών πόρων», για να ασκεί ένα ιδιωτικό σωματείο δημόσια πολιτική, αναθέτοντας απευθείας μελέτες πολλών χιλιάδων ευρώ, κατά παράβαση κάθε υγιούς ανταγωνισμού και εκτός κανόνων του δημόσιου λογιστικού. Η πείρα, δε, έχει δείξει ότι συνήθως πρόκειται για μελέτες «στο πόδι», πρόχειρες, κακές, που οι αρμόδιες Υπηρεσίες κατόπιν αφιερώνουν δεκάδες εργατοώρες για να διορθώσουν, ή και να ξανασυντάξουν, χωρίς φυσικά τις παχυλές αμοιβές των «εθελοντών» μηχανικών του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ.
Η αδιάκοπη φροντίδα, μαζί με τον κόπο και την ανάλογη εμπειρία και γνώση των τοπικών Εφορειών της Κρήτης, αλλά και όλων των Διευθύνσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας, που παλεύουν εδώ και δεκαετίες αθόρυβα και μεθοδικά, όπως το καθήκον το επιβάλλει, για την προστασία, συντήρηση και ανάδειξη των Μινωικών Ανακτόρων, γίνονται εν αγνοία και άθελά τους, το όχημα με το οποίο το ΔΙΑΖΩΜΑ επελαύνει τώρα και στην Περιφέρεια Κρήτης.
Κι όμως! Τα νούμερα, η δουλειά, τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους! Μια αληθινή κοσμογονία για την συντήρηση και ανάδειξη των σημαντικότερων μινωικών μνημείων. Πάνω από 7 εκ. € στο Γ΄ ΚΠΣ για την Κνωσό και τη Φαιστό (μαζί και με την πασίγνωστη βίλλα Αριάδνη), περίπου 4 εκ. € στο ΕΣΠΑ 2007-2013 για το στέγαστρο-πρότυπο του ανακτόρου των Μαλίων, τα ανάκτορα της Κνωσού και της Ζάκρου και τα σημαντικότατα δορυφορικά μνημεία της Κνωσού. Στο τρέχον ΕΣΠΑ η Κνωσός χρηματοδοτήθηκε με περίπου άλλο 1 εκ. € και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε τα πάνω από 10 εκ. €, και στις 3 Προγραμματικές Περιόδους, που κόστισε η επέκταση και υποδειγματική επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, σημαντικότατου κέντρου προβολής του Μινωικού Πολιτισμού.
Αυτά όμως τα καινοτόμα και ουσιαστικά για τα μινωικά μνημεία φαίνεται εν τέλει ότι δεν έχουν σημασία για την Περιφέρεια Κρήτης, έστω και αν τα γνωρίζει.
Το ιδιωτικό σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ προεξάρχει σε ανάλογες μεθοδεύσεις. Έτσι, εμβληματικά έργα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, όπως το Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, τα σφετερίζεται με θράσος και χρειάστηκε η διόρθωση από στελέχη της Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και της ίδιας της Επιτρόπου (!), στον κ. Μπένο, για να αποδοθούν τα εύσημα εκεί όπου ανήκουν, δηλ. στον κ. Αθανάσιο Τζιαφάλια, που «ανασταίνει» το μοναδικό αυτό μνημείο εδώ και δεκαετίες.
Τώρα το ΔΙΑΖΩΜΑ αποφάσισε να επεκτείνει τις «θεατρικές» του διαδρομές νοτιότερα, από την περιοχή της Ηπείρου, στην Κρήτη, αλλά και να διευρύνει χρονικά τη δραστηριότητά του φθάνοντας από τα θέατρα του 4ου - 1ου αι π.Χ. και των ρωμαϊκών φάσεων στην προϊστορική περιόδο. Το σχέδιο, με αντικείμενο την πολιτιστική διαδρομή των Μινωικών Ανακτόρων, με τη βαρύγδουπη επωνυμία «ΜΙΝΩΑΣ», εξαγγέλθηκε στο πλαίσιο του επόμενου ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης.
Για άλλη μια φορά το όραμα, η τεχνογνωσία, η εμπειρία των συναδέλφων αρχαιολόγων, μηχανικών, συντηρητών και εργατοτεχνιτών γίνεται χωρίς αιδώ αντικείμενο εκμετάλλευσης από το ΔΙΑΖΩΜΑ, για την εξυπηρέτηση συμφερόντων ιδιωτών (συμβούλων, διαφημιστικών εταιρειών, μηχανικών κ.τ.ο.), όχι προς όφελος βεβαίως των ίδιων των μνημείων. Όλα γίνονται για την περίφημη «μόχλευση κοινοτικών πόρων», για να ασκεί ένα ιδιωτικό σωματείο δημόσια πολιτική, αναθέτοντας απευθείας μελέτες πολλών χιλιάδων ευρώ, κατά παράβαση κάθε υγιούς ανταγωνισμού και εκτός κανόνων του δημόσιου λογιστικού. Η πείρα, δε, έχει δείξει ότι συνήθως πρόκειται για μελέτες «στο πόδι», πρόχειρες, κακές, που οι αρμόδιες Υπηρεσίες κατόπιν αφιερώνουν δεκάδες εργατοώρες για να διορθώσουν, ή και να ξανασυντάξουν, χωρίς φυσικά τις παχυλές αμοιβές των «εθελοντών» μηχανικών του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ.
Η αδιάκοπη φροντίδα, μαζί με τον κόπο και την ανάλογη εμπειρία και γνώση των τοπικών Εφορειών της Κρήτης, αλλά και όλων των Διευθύνσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας, που παλεύουν εδώ και δεκαετίες αθόρυβα και μεθοδικά, όπως το καθήκον το επιβάλλει, για την προστασία, συντήρηση και ανάδειξη των Μινωικών Ανακτόρων, γίνονται εν αγνοία και άθελά τους, το όχημα με το οποίο το ΔΙΑΖΩΜΑ επελαύνει τώρα και στην Περιφέρεια Κρήτης.
Κι όμως! Τα νούμερα, η δουλειά, τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους! Μια αληθινή κοσμογονία για την συντήρηση και ανάδειξη των σημαντικότερων μινωικών μνημείων. Πάνω από 7 εκ. € στο Γ΄ ΚΠΣ για την Κνωσό και τη Φαιστό (μαζί και με την πασίγνωστη βίλλα Αριάδνη), περίπου 4 εκ. € στο ΕΣΠΑ 2007-2013 για το στέγαστρο-πρότυπο του ανακτόρου των Μαλίων, τα ανάκτορα της Κνωσού και της Ζάκρου και τα σημαντικότατα δορυφορικά μνημεία της Κνωσού. Στο τρέχον ΕΣΠΑ η Κνωσός χρηματοδοτήθηκε με περίπου άλλο 1 εκ. € και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε τα πάνω από 10 εκ. €, και στις 3 Προγραμματικές Περιόδους, που κόστισε η επέκταση και υποδειγματική επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, σημαντικότατου κέντρου προβολής του Μινωικού Πολιτισμού.
Αυτά όμως τα καινοτόμα και ουσιαστικά για τα μινωικά μνημεία φαίνεται εν τέλει ότι δεν έχουν σημασία για την Περιφέρεια Κρήτης, έστω και αν τα γνωρίζει.
- Προς τί λοιπόν η εμπλοκή του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ;
- Προς τί η για μία ακόμη φορά παράκαμψη του Υπουργείου στον στρατηγικό σχεδιασμό για την Πολιτιστική Κληρονομιά μιας περιφέρειας;
Ιδιαίτερα ανησυχητική, στο πλαίσιο των τάσεων εκείνων που επιχειρούν με κάθε τρόπο να υποκαταστήσουν το έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας προς ίδιον και μόνον όφελος, αποτελεί η εν μέσω πανδημίας και η κατά παράβαση κάθε αρχής νομιμότητας αποδοχή της δωρεάς μελέτης με τίτλο: «Μελέτη αποκατάστασης αρχαίου θεάτρου Ορχομενού Αρκαδίας», η οποία είχε ανακληθεί με προηγούμενη Υ.Α. «λόγω έκδοσης κατά παράβαση της αρχής της νομιμότητας, και δη λόγω παράβασης νόμου, κατά παράβαση ουσιώδους τύπου και λόγω έκδοσης κατά πλάνη περί τα πράγματα». Η μη αποδοχή της δωρεάς, βάσει της τότε ανάκλησής της, δικαίωνε τις πάγιες απόψεις του Συλλόγου μας, σύμφωνα και με σχετικό Δελτίο Τύπου (https://www.sea.org.gr/details.php?id=885).
Με τη νέα, ωστόσο, Υ.Α. (υπ’ αρ.: ΥΠΠΟΑ/ΓΡΥΠ/153356/356 /27-03-2020 (ΑΔΑ:Ω0824654Π4-8Μ4 ), η οποία επανεγκρίνει την τότε ορθώς ανακληθείσα δωρεά του Διαζώματος, καθίσταται φανερό ότι η πολιτική ηγεσία επιδιώκει την έμμεση και άμεση εμπλοκή του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» στα σοβαρά θέματα διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δηλώνει, για μια ακόμη φορά προς πάσα κατεύθυνση ότι κάθε προσπάθεια οικειοποίησης του τεράστιου έργου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, όπως αυτό των Εφορειών της Κρήτης, και κάθε προσπάθεια υποκατάστασής της στο κρίσιμο έργο της προστασίας και ανάδειξης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, στο όνομα ιδιωτικών συμφερόντων θα μας βρίσκει πάντα αντίθετους και στο πλάι των συναδέλφων, που αγωνίζονται για το δημόσιο συμφέρον και την προστασία των μνημείων σύμφωνα το Σύνταγμα και τον Αρχαιολογικό Νόμο.
Με τη νέα, ωστόσο, Υ.Α. (υπ’ αρ.: ΥΠΠΟΑ/ΓΡΥΠ/153356/356 /27-03-2020 (ΑΔΑ:Ω0824654Π4-8Μ4 ), η οποία επανεγκρίνει την τότε ορθώς ανακληθείσα δωρεά του Διαζώματος, καθίσταται φανερό ότι η πολιτική ηγεσία επιδιώκει την έμμεση και άμεση εμπλοκή του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» στα σοβαρά θέματα διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δηλώνει, για μια ακόμη φορά προς πάσα κατεύθυνση ότι κάθε προσπάθεια οικειοποίησης του τεράστιου έργου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, όπως αυτό των Εφορειών της Κρήτης, και κάθε προσπάθεια υποκατάστασής της στο κρίσιμο έργο της προστασίας και ανάδειξης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, στο όνομα ιδιωτικών συμφερόντων θα μας βρίσκει πάντα αντίθετους και στο πλάι των συναδέλφων, που αγωνίζονται για το δημόσιο συμφέρον και την προστασία των μνημείων σύμφωνα το Σύνταγμα και τον Αρχαιολογικό Νόμο.