ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214,Email:archaeol@otenet.gr,
www.sea.org.gr
Αθήνα, 22/4/2020Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214,Email:archaeol@otenet.gr,
www.sea.org.gr
Αρ. Πρωτ.: 96
Ορατοί κίνδυνοι από την οικοδομική δραστηριότητα γύρω από τον βράχο της Ακρόπολης
O ΣΕΑ, εν όψει του εκ νέου διαβλεπόμενου κινδύνου αλλοίωσης της φυσιογνωμίας του ήδη βεβαρημένου ευρύτερου πολιτιστικού περιβάλλοντος της Ακρόπολης, επανέρχεται, στη συνέχεια παλαιότερης ανακοίνωσης (αρ.416/26-2-2019), στο σοβαρό ζήτημα ελέγχου της οικοδομικής δραστηριότητας στην περιοχή γύρω από την Ακρόπολη.
Το ζήτημα είχε προκύψει λόγω της εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός), που θεσμοθετούσε αύξηση ύψους των οικοδομών, βάσει των άρθρων 10 και 11. Με βάση αυτή τη νομοθεσία, εκδόθηκαν οικοδομικές άδειες για την ανέγερση δεκαώροφου κτηρίου στην οδό Φαλήρου (το οποίο έχει ήδη ανεγερθεί) και εννεαώροφου κτηρίου στην οδό Μισαραλιώτου (που δεν έχει ανεγερθεί ακόμη). Ενώ βρίσκονται στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης, τα κτήρια αυτά έλαβαν οικοδομική άδεια χωρίς να ληφθεί υπόψη το άρθρο 10 του Αρχαιολογικού Νόμου! Και οι δύο οικοδομικές άδειες κρίθηκαν ως άκυρες από το ΣτΕ, το οποίο με τις 2012/2019 και 2013/2019 αποφάσεις του, θέτει επί τάπητος το ζήτημα της προστασίας του κορυφαίου μνημείου της Ακρόπολης. Μετά τις αποφάσεις αυτές, τα Υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος είχαν δεσμευτεί ότι οι όροι δόμησης στον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης θα ρυθμιστούν με ΠΔ, και μάλιστα έχει συσταθεί και ειδική επιτροπή για το σκοπό αυτό.
Η πολεοδομική πίεση που ασκείται από οικονομικά και άλλα συμφέροντα στην περιοχή του Μακρυγιάννη και εν γένει στις περιοχές γύρω από την Ακρόπολη (Φιλοπάππου, Κουκάκι κλπ.) είναι μεγάλη και απειλεί με περαιτέρω μη αναστρέψιμη αλλοίωση του περιβάλλοντος της Ακρόπολης. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ προειδοποιούν συνεχώς, εδώ και πάνω από 15 χρόνια, και έχουν ζητήσει τη ρύθμιση της οικοδομικής δραστηριότητας στον περιβάλλοντα χώρο του παγκοσμίου σημασίας μνημειακού συνόλου της Ακρόπολης, που ξεχωρίζει στον Κατάλογο Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της UNESCO.
Το ζήτημα είχε προκύψει λόγω της εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός), που θεσμοθετούσε αύξηση ύψους των οικοδομών, βάσει των άρθρων 10 και 11. Με βάση αυτή τη νομοθεσία, εκδόθηκαν οικοδομικές άδειες για την ανέγερση δεκαώροφου κτηρίου στην οδό Φαλήρου (το οποίο έχει ήδη ανεγερθεί) και εννεαώροφου κτηρίου στην οδό Μισαραλιώτου (που δεν έχει ανεγερθεί ακόμη). Ενώ βρίσκονται στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης, τα κτήρια αυτά έλαβαν οικοδομική άδεια χωρίς να ληφθεί υπόψη το άρθρο 10 του Αρχαιολογικού Νόμου! Και οι δύο οικοδομικές άδειες κρίθηκαν ως άκυρες από το ΣτΕ, το οποίο με τις 2012/2019 και 2013/2019 αποφάσεις του, θέτει επί τάπητος το ζήτημα της προστασίας του κορυφαίου μνημείου της Ακρόπολης. Μετά τις αποφάσεις αυτές, τα Υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος είχαν δεσμευτεί ότι οι όροι δόμησης στον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης θα ρυθμιστούν με ΠΔ, και μάλιστα έχει συσταθεί και ειδική επιτροπή για το σκοπό αυτό.
Η πολεοδομική πίεση που ασκείται από οικονομικά και άλλα συμφέροντα στην περιοχή του Μακρυγιάννη και εν γένει στις περιοχές γύρω από την Ακρόπολη (Φιλοπάππου, Κουκάκι κλπ.) είναι μεγάλη και απειλεί με περαιτέρω μη αναστρέψιμη αλλοίωση του περιβάλλοντος της Ακρόπολης. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ προειδοποιούν συνεχώς, εδώ και πάνω από 15 χρόνια, και έχουν ζητήσει τη ρύθμιση της οικοδομικής δραστηριότητας στον περιβάλλοντα χώρο του παγκοσμίου σημασίας μνημειακού συνόλου της Ακρόπολης, που ξεχωρίζει στον Κατάλογο Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της UNESCO.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, προβληματισμό και αγανάκτηση προκαλούν δύο κινήσεις της κυβέρνησης:
- Το Υπουργείο Ανάπτυξης ενέταξε στον αναπτυξιακό νόμο την υπό ανέγερση υπερμεγέθη ξενοδοχειακή μονάδα επί της οδού Μισαραλιώτου 7-11, για οικονομική στήριξη από το κράτος, υπό μορφή φοροαπαλλαγής, ύψους 3,37 εκ. ευρώ! Έρχεται δηλαδή το Δημόσιο να επιδοτήσει μια οικοδομή της οποίας η άδεια έχει θεωρηθεί άκυρη από το ΣτΕ!
- Το Υπουργείο Πολιτισμού εντάσσει στην ημερήσια διάταξη του ΚΑΣ της 22/4/2020 θέμα με τίτλο «Επανεξέταση υπόθεσης ακινήτου επί των οδών Φαλήρου 5 και παρόδου Συγγρού 34 στην περιοχή "Μακρυγιάννη", Δήμου Αθηναίων, Περιφέρειας Αττικής, κατόπιν της αρ. 2102/2019 Απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας».
Τι ισχύει όμως για το κτήριο αυτό; Με την 2102/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας της 1ης Νοεμβρίου 2019 ακυρώθηκε η 24/2019 άδεια δόμησης της υπηρεσίας δόμησης του Δήμου Αθηναίων, για την αναθεώρηση οικοδομικής άδειας δεκαώροφου ξενοδοχείου ύψους 33 μ. με τρία υπόγεια, φυτεμένο δώμα και ασκεπή πισίνα στην οδό Φαλήρου 5, εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της πόλεως των Αθηνών. Η αναθεώρηση αφορούσε, μεταξύ άλλων, την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών στο φυτεμένο δώμα, οι οποίες συνεπάγονται την αύξηση του ύψους του κτηρίου. Ωστόσο, με τη δικαστική ακύρωση αυτή δεν συμμορφώθηκαν οι αρμόδιες αρχές, εφόσον, εξ όσων γνωρίζουμε, η οικοδομική άδεια δεν έχει ακυρωθεί από την Πολεοδομία Αθηνών, σε συμμόρφωση με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ. Αντιθέτως φαίνεται ότι μεθοδεύεται η αναθεώρησή της, όπως αποδεικνύεται από την εισαγωγή του θέματος στο ΚΑΣ.
Μάλιστα, ενώ εκκρεμεί η έκδοση σχετικού Π.Δ. για τον καθορισμό των περιορισμών της ιδιοκτησίας, τις χρήσεις γης ή κτηρίων, τους όρους δόμησης ή τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες (αρ. 14 ν. 3028/2002), βάσει και των πορισμάτων ειδικής επιτροπής που δεν έχουν δημοσιευτεί, προς την κατεύθυνση μιας ολιστικής προσέγγισης της χωρικής ανάπτυξης της περιοχής νοτίως της Ακρόπολης με γνώμονα την προστασία των παγκόσμιας σημασίας μνημείων, και μάλιστα ενόσω διαρκεί η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών, ο ΣΕΑ αναρωτιέται για τους λόγους που το εν λόγω θέμα εξετάζεται εσπευσμένα από το ΚΑΣ στην τηλεδιάσκεψη της 22ας Απριλίου 2020 και εν μέσω πανδημίας, χωρίς μάλιστα να υπάρχει δυνατότητα διά ζώσης παράστασης από την πλευρά του ΣΕΑ και άλλων τυχόν φορέων. Με ποια λογική συζητείται το μερικό (το κτήριο επί της οδού Φαλήρου), χωρίς να έχει λυθεί το γενικό, που είναι οι όροι δόμησης στον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης;
Για όλους αυτούς τους λόγους και στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος στην περιοχή της Ακροπόλεως των Αθηνών, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητεί:
1. Την απόσυρση εξέτασης του θέματος από το ΚΑΣ της 22/4/2020, επειδή παρέλκει έως ότου θεσμοθετηθεί άμεσα με ΠΔ ο έλεγχος υψών στην ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης, µε δραστική μείωση του συντελεστή δόμησης και συνακολούθως µείωση υψών των κτηρίων, έως τα 21μ. συνολικά, σύμφωνα με την απόφαση 2331/2009 ΣτΕ, καθώς και την εξέτασή του σε εποχή που θα μπορεί να γίνουν παραστάσεις από την πλευρά του ΣΕΑ και τυχόν άλλων φορέων και κατόπιν των παρακάτω ενεργειών.
2. Να συμμορφωθεί η Διοίκηση με τις υπ’ αρ. 2102 και 2103/2019 αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ ακυρώνοντας τις προεγκρίσεις και τις οικοδομικές άδειες και γνωμοδοτώντας/αποφασίζοντας σύμφωνα με τις προστατευτικές διατάξεις του ν. 3028/2002 και όχι με τις γενικές ή ειδικές πολεοδομικές διατάξεις που κρίθηκε από το ΣτΕ ότι δεν έχουν εφαρμογή στην περιοχή, προβαίνοντας σε ρητή εξαίρεσή τους.
3. Στο πλαίσιο της διόρθωσης των πολεοδομικών αλλοιώσεων των οπτικών βλαβών, να αξιολογηθεί η υπάρχουσα κατάσταση με σχετικές μελέτες οπτικών επιπτώσεων και να εξεταστεί η δυνατότητα κατεδάφισης υψηλών κτηρίων που ξεχωρίζουν και βλάπτουν οπτικά τον βράχο.
4. Να οριοθετηθεί περιμετρική ζώνη Ακροπόλεως για την προστασία του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής (εδαφική διεύρυνση της buffer zone), σύμφωνα με τις συστάσεις της UNESCO.
5. Μέχρι τη θέσπιση όρων δόμησης στην περιοχή και την έκδοση νέας οικοδομικής άδειας για το ξενοδοχείο επί της οδού Μισαραλιώτου 7-11, να ανασταλεί η απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης για την υπαγωγή της σχετικής επένδυσης στο καθεστώς ενίσχυσης γενικής επιχειρηματικότητας.
1. Την απόσυρση εξέτασης του θέματος από το ΚΑΣ της 22/4/2020, επειδή παρέλκει έως ότου θεσμοθετηθεί άμεσα με ΠΔ ο έλεγχος υψών στην ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης, µε δραστική μείωση του συντελεστή δόμησης και συνακολούθως µείωση υψών των κτηρίων, έως τα 21μ. συνολικά, σύμφωνα με την απόφαση 2331/2009 ΣτΕ, καθώς και την εξέτασή του σε εποχή που θα μπορεί να γίνουν παραστάσεις από την πλευρά του ΣΕΑ και τυχόν άλλων φορέων και κατόπιν των παρακάτω ενεργειών.
2. Να συμμορφωθεί η Διοίκηση με τις υπ’ αρ. 2102 και 2103/2019 αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ ακυρώνοντας τις προεγκρίσεις και τις οικοδομικές άδειες και γνωμοδοτώντας/αποφασίζοντας σύμφωνα με τις προστατευτικές διατάξεις του ν. 3028/2002 και όχι με τις γενικές ή ειδικές πολεοδομικές διατάξεις που κρίθηκε από το ΣτΕ ότι δεν έχουν εφαρμογή στην περιοχή, προβαίνοντας σε ρητή εξαίρεσή τους.
3. Στο πλαίσιο της διόρθωσης των πολεοδομικών αλλοιώσεων των οπτικών βλαβών, να αξιολογηθεί η υπάρχουσα κατάσταση με σχετικές μελέτες οπτικών επιπτώσεων και να εξεταστεί η δυνατότητα κατεδάφισης υψηλών κτηρίων που ξεχωρίζουν και βλάπτουν οπτικά τον βράχο.
4. Να οριοθετηθεί περιμετρική ζώνη Ακροπόλεως για την προστασία του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής (εδαφική διεύρυνση της buffer zone), σύμφωνα με τις συστάσεις της UNESCO.
5. Μέχρι τη θέσπιση όρων δόμησης στην περιοχή και την έκδοση νέας οικοδομικής άδειας για το ξενοδοχείο επί της οδού Μισαραλιώτου 7-11, να ανασταλεί η απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης για την υπαγωγή της σχετικής επένδυσης στο καθεστώς ενίσχυσης γενικής επιχειρηματικότητας.